Cilka's keuze - Heather Morris RECENSIE

Recensie: Cilka’s keuze - Heather Morris

In Cilka’s keuze wordt het verhaal van Cecilia Klein en haar verloren jeugdjaren verteld. Ze is nog maar zestien jaar als Cilka in 1942 wordt gedeporteerd naar kamp Auschwitz- Birkenau, waar ze een nummer krijgt van de Tätowierer. Hier krijgt ze een ‘voorkeurspositie’ toegewezen vanwege haar mooie uiterlijk, en ze wordt het liefje van de kampcommandanten. Ook wordt ze in het concentratiekamp de toezichthouder van het blok waarin alle vrouwen hun laatste nacht doorbrengen voor ze naar de gaskamers gaan. Na de bevrijding wordt Cilka gezien als collaborateur met de Duitsers en ze wordt naar een strafkamp in Siberië gestuurd voor 15 jaar dwangarbeid. Hier wordt ze opnieuw onderworpen aan verkrachtingen, geweld, honger en onderdrukking…

Cilka’s keuze is een hartverscheurend en waargebeurd verhaal over een jong meisje dat vele verschrikkingen en gruwelijkheden heeft moeten doormaken. Deze roman grijpt je direct aan en houd je in zijn greep. Het verhaal van Cilka is één van de vele verhalen die verteld moét worden. Cilka’s keuze volgt op de net zo aangrijpende roman De tatoeëerder van Auschwitz, beiden van de pen van Heather Morris. In dit eerste boek is Cilka al een van de personages, waarna ze haar eigen verhaal verteld krijgt in deze opvolgende historische roman. Mooi hoe beide verhalen met elkaar vervlochten zijn, maar geen zorgen want het is niet noodzakelijk het eerste verhaal gelezen te hebben.

Dit tweede boek speelt zich hoofdzakelijk af na Auschwitz, in het werkkamp in Siberië in Oost-Europa. Door middel van flashbacks of herinneringen wordt ook de tijd die Cilka heeft doorgebracht in Auschwitz aan de lezers verteld. Een perfecte manier om een zo compleet mogelijke weergave van Cilka’s verschrikkelijke leven te vertellen. Hoewel al veel bekend is over de Duitse concentratiekampen en er vele adaptaties over gemaakt zijn, is het velen niet bekend wat er met sommige bevrijde joden is gebeurd na dit kamp. En dan ook vooral met de joden die beticht worden samengewerkt te hebben met de Duitsers.

Cilka’s keuze laat op ontroerende wijze zien dat het leven niet gemakkelijker werd na de bevrijding. Vrouwen zoals Cilka werden door de Duitsers gedwongen tot daden om in leven te blijven, waarna ze door de bevrijders gestraft werden voor hun keuze om te willen leven. Cilka’s keuze geeft een zeer realistische indruk van hoe het leven voor deze mensen is geweest, en laat bovendien niets van gruwelijkheden aan de verbeelding over.

Het leven in de werkkampen was erbarmelijk, maar de vrouwen in de barakken vormden een familie en ze zorgden voor elkaar. Cilka kreeg al snel een voorkeurspositie met werk in het ziekenhuis, maar gebruikte die positie met name om voor de andere vrouwen te kunnen zorgen. Haar keuzes stelden haar in staat om in leven te blijven, maar ook om te proberen zo goed mogelijk te doen voor de anderen. Ze voelt zich schuldig over de reden waarom ze in het strafkamp is en verzwijgt dat. Hoeveel vrouwen zullen wel niet in een vergelijkbare positie hebben verkeerd als deze bijzondere en moedige Cilka Klein? Welke keuzes hebben ze wel niet gemaakt met verstrekkende gevolgen. En hoeveel vrouwen zwijgen wel niet over de verkrachtingen door de Duitsers die ze moesten verduren..

Over auteur Heather Morris niets dan lof. Ze schrijft ontzettend geloofwaardig en schetst realistische contexten. Hoewel het boek in eerste instantie wel erg vlot van start gaat, wordt al snel duidelijk wat de bedoeling van Morris hiermee was, om zo snel mogelijk tot het daadwerkelijke ‘verhaal’ van Cilka te komen. Morris heeft met Cilka’s keuze een heftig en mooie historische roman geschreven, gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Ze vertelt hiermee verhalen die aangrijpend zijn en absoluut verteld mogen en ook zouden moeten worden. We zijn erg benieuwd naar welke verhalen Morris ons nog meer wil gaan vertellen.

Recensie: Cilka’s keuze - Heather Morris