De man in de rode mantel - Julian Barnes RECENSIE

Recensie: De man in de rode mantel - Julian Barnes

Meesterverteller Julian Barnes, hoewel op en top Brits,  is een notoir Frankrijkliefhebber, denken we maar aan zijn voortreffelijke Flaubert’s parrot van 1984. Zijn uitdragen van de Franse cultuur leverde hem in 2017 zelfs de Franse eretitel op van Officier in de Ordre National de la Légion d’Honneur. De Britse winnaar van de Bookerprize van 2011 voor Sense of an Ending heeft nooit zijn liefde voor de Franse cultuur onder stoelen of banken gestoken en spot openlijk met de vermeende Frans-Britse vete. Barnes is van vele markten thuis en dat bewijst hij ook nu weer met zijn nieuwste boek De man in de rode mantel. Geen roman dit keer, maar een eigenzinnige en aparte biografie. De titel verwijst naar het schilderij van John Singer Sargent Dr Pozzi at home. Daarop staat een zekere Dr Pozzi, gekleed in een soort rode kamerjas, parmantig te poseren. Barnes raakte danig onder de indruk van het schilderij dat hij nader onderzoek deed naar de afgebeelde figuur. Wat volgde is een indrukwekkende evocatie van een bijzondere periode in de (Franse) geschiedenis die later bekend is geworden als de Belle Epoque.

Hij schetst het leven van Pozzi en zijn tijdgenoten aan de hand van veel anekdotes en getuigenissen van tijdgenoten en geeft er zijn eigen draai aan. Vaak voegt hij er aan toe ‘wat we niet kunnen weten’.  Zijn beeldende en onderhoudende stijl zorgt ervoor dat de lezer meegezogen wordt in deze periode die gekruid wordt door verschillende dandy-eske protagonisten die Parijs bevolken, de talloze duels (vaak uitgelokt door pietluttige voorvalletjes), de bizarre relaties en affaires. De protagonisten zijn niet van de minste. Naast Pozzi laat hij graven en prinsen opdraven, maar ook gerenommeerde historische figuren laat hij van hun kleinste kantjes zien: Oscar Wilde, Sarah Bernhardt, Marcel Proust, August Rodin… Hij verweeft ook twee rode draden in zijn verhaal: een reis naar Londen van Pozzi en twee notoire levensgenieters Edmond de Polignac en Robert de Montesquiou, en daarnaast de essayistische roman van Huysmans Tegen de keer.

Tegen de achtergrond van verschillende intriges en de sluimerende Dreyfus-affaire  krijgen we de volledige biografie geschetst van een figuur die in de Franse societywereld, maar evenzeer in de medische wereld, hoge ogen gooide.  Het geheel wordt leuk geïllustreerd met portretten van nagenoeg alle personages die de revue passeren. Die maken deel uit van de reeks ‘Célébrités Contemporaines’, een soort Panini-reeks van die tijd die je kreeg bij een reep chocolade van de kruidenier Félix Potin. Het geheel is een zeer leesbaar en onderhoudend tijdsbeeld van een gevaarlijke, boeiende en interessante periode van de Franse/Europese geschiedenis. Barnes kan het ook niet nalaten om af en toe te verwijzen naar het hele Brexit-debacle waarover hij een heel uitgesproken mening heeft. Hij doet dat nog eens expliciet in zijn nawoord.

Recensie: De man in de rode mantel - Julian Barnes