Tropenbruid - Susan Smit RECENSIE

Recensie: Tropenbruid - Susan Smit

Anna is pas 17 jaar, maar ze kan niet wachten tot ze het Burgerweeshuis in Amsterdam voorgoed mag verlaten en haar eigen leven kan gaan leiden. Anna is nieuwsgierig en hunkert er naar meer uit het leven te halen. Wanneer ze een advertentie in de krant ziet waarin een Nederlandse 47-jarige ambtenaar in Nederlands-Indië op zoek is naar een Hollandse bruid, reageert ze. Niet veel later vertrekt ze per boot naar Batavia, maar haar echtgenoot Willem is niet wat ze had verwacht. Hij is afstandelijk en gebruikt haar slechts als dekmantel voor zijn carrière. Zijn hart is allang verpand aan een njai, en langzaamaan ontstaan er steeds meer geheimen tussen beiden. Anna zet zich in om de inwoners van de kampong te helpen met voedsel en huisvesting, waar ze op een zeer aantrekkelijke zoon van Willem stuit. Het duizelt Anna en de duisternis begint opnieuw aan haar te trekken...

Tropenbruid is een historische liefdesroman die enerzijds een onderbelichte kant van onze koloniale geschiedenis in Nederlands-Indië wil laten zien, en anderzijds aandacht vraagt voor wat wij in de huidige tijden omschrijven als depressie, maar toen gezien werd als tropenkoorts. Het hoofdpersonage vertolkt de rol van een jonge, blanke Hollandse meid die zoveel vrouwen in de 19e een 20e eeuw ook hebben gekend. Zonder veel voorkennis vertrokken jonge bruiden naar Nederlands-Indië, naar een omgeving vol etiquette, waar de blanke mannen het voor het zeggen hadden en de echtgenotes dienden als sieraden. De rol van de Indische vrouwen in deze geschiedenis is nog extremer; zij hadden totaal geen rechten. Ze konden jarenlang de minnares zijn van een blanke man, zijn bed warm houden, zijn kinderen baren. Maar zodra de man een blanke vrouw liet komen voor zijn status, verloor de njai alles, zelfs haar kinderen. Binnen dit historische kader heeft Susan Smit een fascinerende roman geschreven.

Hoe het leven voor vrouwen geweest moet zijn laat auteur Smit in Tropenbruid zien door het personage Anna. De lezer krijgt niet alleen een beeld van hoe het een Hollandse vrouw die in Nederlands-Indië komt afgaat, maar Smit laat vooral zien hoe ongelijk de verdeling was. Anna had slechts aanzien omdat ze blank was, maar in Amsterdam was ze ook maar een weeskindje geweest. In Indië maakt dat niet uit, want de blanke is superioor aan de inlanders. Tropenbruid gebruikt op bondige, maar zeer krachtige wijze een aantal thema's die de lezer aantrekt en bindt. Het is bovenal een liefdesroman, en ook in dit verhaal zegeviert de liefde. Het laat zien dat er ook hoop was voor mensen in dergelijke omstandigheden. De thema's familie, geestelijke gezondheid en gerechtigheid vormen samen met liefde het kader van het verhaal. Menig lezer zal zich tot de door Smit vormgegeven Anna aangetrokken voelen. Het personage is zeer menselijk en begrijpelijk.

Ook met deze roman heeft Smit weer een goed verhaal opgeleverd die menig lezer nog wel even bij zal blijven, of waaraan je nog wel eens herinnerd kan worden. Tropenbruid is een fascinerend verhaal dat je aangrijpt, maar toch ook erg gemakkelijk wegleest. De schrijfstijl van Smit is prettig en het verhaal is bovenal goed en gebalanceerd opgebouwd. Geen moment is het te snel, te traag of te oppervlakkig geschreven. Voor lezers die graag historische liefdesromans willen lezen, en ook nog iets over de koloniale geschiedenis willen opsteken, is Tropenbruid een absolute aanrader.

Recensie: Tropenbruid - Susan Smit