Magma - Ernst Timmer RECENSIE

Recensie: Magma - Ernst Timmer

Lodewijk Wolff en zijn invalide zus Oda worden in de arm genomen door de vrouw van oud-premier Rien van Bers om zijn biografie te schrijven. Wanneer het duo aankomt op het landgoed waar het Rien en zijn vrouw wonen, blijkt dat ze wel heel diep gaan graven in het verleden. En dat is tot groot ongenoegen van het gezin van Bers, want die willen de lijken het liefste ín de kast houden. Vooral het lijk met de naam Jelina Mutu.

" 'Wat ik eigenlijk met u wilde bespreken...' begint van Bers weer. Een tennisser met een zwakke service is hij. De invalide medemens heeft een verwoestende return."

Auteur Ernst Timmer levert met Magma een roman af die eigenlijk met geen enkel ander boek te vergelijken is. Er zijn verschillende opvallende elementen te benoemen en één daarvan is zeker de schrijfstijl. Een gepaste omschrijving daarvan is moeilijk te vinden. Enerzijds is het geheel zeker hoogdravend te noemen. Anderzijds voert de zinsconstructie je een paar decennia terug de tijd in. De combinatie van deze twee kenmerken is, zeker in het begin van het boek, wennen. Gaandeweg ervaar je het als normaler, maar dan nog blijft het zeker een punt van aandacht. Je moet houden van het specifieke van de stijl en het 'intellectuele' gevoel dat deze oproept. De dialogen zijn zeker niet in een luchtige spreektaal geschreven en kunnen daardoor wel eens moeite kosten om doorheen te komen.

"Eerst vonden ze het niet leuk maar uiteindelijk stonden ze daar naast de oud-premier bij het loket te stralen alsof ze het syndroom van Down hadden gekregen en met Johnny de Mol op stap mochten."

Anderzijds is de schrijfstijl van Ernst Timmer niet los te zien van de humor die op elke pagina terug te vinden is. Die humor is na een tijdje ook niet meer weg te denken en zorgt voor de 'knapperige crunch'.  De grapjes zijn de ene keer taalkundig vernuftig, de andere keer sarcastisch, maar soms ook gewoonweg dolkomisch. Je krijgt af en toe het gevoel dat je in een parodie terecht bent gekomen. Magma is een boek waar je je als lezer helemaal in moet onderdompelen om alle speldenprikken te herkennen én waarderen. Timmer levert door middel van de humor die hij gebruikt namelijk her en der ook kritiek op onze samenleving.

Elk hoofdstuk in Magma heeft als titel de naam van een bekende persoon of bekend personage die ergens in het hoofdstuk aan bod komt. Eigenlijk hebben ze niets met het verhaal te maken, maar er wordt in het hoofdstuk altijd wel een verwijzing gemaakt naar hen, soms volledig uit de context getrokken. Op den duur ga je als lezer, bij het zien van de titel van het hoofdstuk, jezelf afvragen hoe deze persoon in het verhaal geplaatst zal worden. Dit element draagt opnieuw bij tot de vervreemding die je ook al ervaart door het taalgebruik. Het is moeilijk om ergens houvast aan te krijgen en dat heeft tot gevolg dat je je maar moet laten meevoeren op de excentrieke stroom.

Uit het hoofdstuk 'Roald Dahl'
"Een uur later arriveert Haas en ligt er een lamsbout in de magnetron te ontdooien. De Gestapo (Lodewijk en Oda) heeft dan toch maar de uitnodiging aanvaard. Oda vertelt het verhaal van Roald Dahl, waarin een vrouw haar man doodslaat met een bevroren kalkoen en die kluif vervolgens voert aan de politieagenten die naar het moordwapen komen zoeken."

Het verhaal zelf vordert gestaag, maar heeft toch te kampen met een vorm van traagheid die af en toe het geduld van de lezer op de proef stelt. Je bent nieuwsgierig naar het uiteindelijke resultaat van de biografie en hoe dat het gezin van Bers zal beïnvloeden, maar toch is de weg naar de uiteindelijke apotheose toe veel belangrijker. Timmer levert met Magma een erg bijzonder boek af, waar menig lezer zijn tanden op stuk zal bijten. Toch is het advies: zet even door en negeer het taaie begin. Het voorgerecht mag dan niet heel mals zijn, het hoofdgerecht is dat wel en het toetje is bijzonder zoet. Het is een verhaal dat je lang zal bijblijven. Niet omwille van het verhaal zelf, maar omwille van de stijl en het gevoel dat je krijgt tijdens het lezen. Bevreemdend mooi.

Recensie: Magma - Ernst Timmer