Welbeschouwd - Elizabeth Jane Howard RECENSIE

Recensie: Welbeschouwd - Elizabeth Jane Howard

Welbeschouwd is de tweede roman van auteur Elizabeth Jane Howard en het verhaal start niet alleen in de jaren 50 van de twintigste eeuw, maar is ook door Howard geschreven in 1956. De roman is daarmee al een klassieker te noemen en het is van belang om de tijdsgeest van die periode in ogenschouw te houden tijdens het lezen.

De roman Welbeschouwd heeft een eigenaardige opbouw van verhaal en bestaat uit vijf delen. Zo start het verhaal in de jaren vijftig en maakt daarna kleine sprongetjes steeds verder terug in de tijd; terug naar de jaren veertig, dertig en uiteindelijk tot de jaren twintig. De rode draad van het verhaal is het ongelukkige huwelijk van Antonia Fleming en haar echtgenoot Conrad. Met de kennismaking van mevrouw Fleming in de jaren vijftig is het al snel duidelijk dat haar echtgenoot haar heeft verlaten, terwijl hun zoon op het punt staat te trouwen. Ook in de tijdsperioden daarvoor zijn overspel, eenzaamheid en verdriet de heersende thema's. Thema's die je wel moeten aanspreken om door het verhaal te komen. De lezer zal zich steeds meer verbazen over hoe deze twee mensen het al die jaren met elkaar hebben uitgehouden, en je merkt al snel dat je op zoek gaat naar het omslagpunt. Wanneer sloeg de prille liefde van een jong getrouwd stel om in afstandelijkheid? Hebben de personages elkaar ooit echt gekend?

De nieuwsgierigheid van de lezer zal duidelijk worden gewekt. De aandrang te weten hoe dit verhaal is begonnen in plaats van zal eindigen, is de ware aantrekkingskracht van Welbeschouwd. De personages komen daarbij overduidelijk tot leven, mede doordat het verhaal regelmatig van Conrad naar Antonia verspringt en je daardoor de personages steeds beter leert kennen. Niet ervaar je de groei van de personages gaandeweg, maar juist achteraf. Ondanks dat Howard Welbeschouwd in de jaren vijftig heeft geschreven, doet het verhaal zeer eigentijds aan en hoeft het ook geen obstakel te zijn tijdens het lezen anno nu. Hoewel het eerste deel van de roman nog wat stijfjes is, is het tweede deel van het verhaal lichtzinniger en de zinsopbouw eenvoudig. Het verhaal verloopt af en toe trager dan we wellicht gewend zijn, maar het is ook niet erg om eraan herinnerd te worden dat je een klassieker in handen hebt.

Welbeschouwd is bovenal psychologisch van insteek en bovenal een beschouwing van een ongelukkig huwelijk uit de jaren 20-50. De man/vrouw-verhoudingen uit deze tijdsperiode zijn perfect weergegeven en, geschreven vanuit de jaren vijftig, kunnen we daar in 2020 veelal sociaalhistorische elementen uit oppikken. Het is mooi en bijzonder dat een dergelijk roman enkele decennia later nog een vertaling heeft verdiend.

Recensie: Welbeschouwd - Elizabeth Jane Howard