Lied voor de vermisten - Pierre Jarawan RECENSIE

Recensie: Lied voor de vermisten - Pierre Jarawan

Boek dat diep graaft in het eigen van Libanon

In de roman Lied voor de vermisten zoomt Pierre Jarawan (1985) in op de mystiek, de cultuur, de tragedie en het idioom van het Midden-Oosten, in dit geval van Libanon. De hoofdpersoon Amin, die zijn ouders op zeer jeugdige leeftijd verliest, keert na een aantal Duits jaren samen met zijn oma terug naar Libanon. Daar begint hij een niet aflatende jacht op zijn verleden.  

Onophoudelijk stuit hij daarbij op het stilzwijgen van zijn omgeving. De vriendschap met zekere Jafar kan geen stand houden doordat ze een totaal verschillende jeugd in hun bagage hebben. Wat in de westerse wereld hardop gezegd kan worden leidt in Libanon zelfs gefluisterd tot problemen. Oma ontrafelt alleen via haar schilderijen iets van de familiegeheimen.  Dat hakt er diep in. De zoektocht naar zijn roots is geplaveid met onzekerheden. Dien doen hem van zichzelf vervreemden.

Jarawan bewees net als eerder in zijn succesroman 'De zoon van een verhalenverteller' dat hij over een geheel eigen manier van opdissen beschikt. Diverse verhalen lopen door elkaar heen; dat geldt in Lied voor de vermisten al evenzeer voor heden en verleden. Antwoorden op vragen die nog moeten worden gesteld.  Toch leidt dat bij de lezer nooit tot verwarring. Integendeel, die laaft zich aan de stijlbloempjes waarmee weelderig wordt gestrooid.

Een familiegeschiedenis die je dieper raakt door dat wat niet wordt geschreven dan wat wel aan de oppervlakte komt. Ingebed in een verdeeld land, waar je moet zijn opgegroeid om iets van het raadselachtige te begrijpen. Het prijsgeven van gevoelens lukt zelfs niet als er geen textiel mis om lichamen te scheiden. In dit Libanese antwoord op De Vliegeraar trakteert de auteur op prachtige karaktertekeningen. Lied voor de vermisten opent de deur van het omdenken.  Verklaart de immense verschillen in denktrant. Die tussen het helder willen zien door matglas en het verduisteren van de spiegel. Dit epos wijst je er de weg in.

Het niet vertalen van Arabische cursieven lijkt een omissie; waarschijnlijk is het bedoeld als een uitdaging aan de lezer om er zelf de juiste betekenis aan te ontlenen. Schilderen met woorden zoals 'De gebalde vuist van stilte'.  Ogenschijnlijke nietigheden in een relatie krijgen in dit verhaal zoveel diepgang. De drie strofen in dit boek  voeden je begrip voor een wereld waarin geheimen dieper gezaaid zijn dan ontboezemingen. In het Midden-Oosten sneven  zoektochten naar zekerheden op een dood spoor.  De kracht van het zwijgen is zoveel sterker dan die van het spreken.

Lied voor de vermisten trekt je mee naar politieke vraagstukken zonder dat deze expliciet worden benoemd. De sfeertekening vertelt er meer over dan duizend klinische woorden vermogen. Jarawan  maakt gebruik van historische feiten en personages, sproeit t er een laag fictie overheen die de beleving veraangenamen.

Recensie: Lied voor de vermisten - Pierre Jarawan