Slapen doen we later - Zsusza Bánk RECENSIE

Recensie: Slapen doen we later - Zsusza Bánk

Zsusza Bánk is al lang geen onbekende meer in het Duitstalige literatuurlandschap. Met haar debuut De zwemmer (2002) schreef ze zich al onmiddellijk in de kijker, maar het was vooral haar roman uit 2011, De lichte dagen, waarmee ze heel wat prijzen won. Haar nieuwe roman Slapen doen we later werd in de Duitstalige wereld op gemengde gevoelens onthaald. De meesterlijk poëtische stijl van haar vorige romans houdt ze aan, maar ze slaagt er niet in dezelfde diepgang te creëren. Misschien ligt dat aan de aparte vorm die ze koos voor Slapen doen we later. De hele roman is een compilatie van het mailverkeer tussen twee jeugdvriendinnen. Een soort van nieuwerwetse briefroman dus. Schrijfster Márta Horvath (alter ego van Bánks zelf) correspondeert nagenoeg dagelijks met haar vriendin Johanna. Márta woont met haar man en drie  kleine kinderen in de grootstad Frankfurt, Johanna trok naar het Zwarte Woud en geeft les in de lokale dorpsschool. Beide vrouwen zijn op een punt gekomen in hun leven waarop ze zich de vraag stellen of dit het nou was. Halverwege de veertig lijkt het leven een sleur te zijn geworden. Martá kampt met echtelijke problemen en financiële besognes, Johanna worstelt nog steeds met haar stukgelopen relatie en leeft in angst na een gevecht tegen kanker.

De meer dan 500 bladzijden behelst drie jaar mailverkeer tussen de twee vrouwen. In een fantastische en zeer dichterlijke taal, waarin haar virtuositeit van de pagina’s spat, probeert Zsusza Bánk een inkijk te geven in het verleden, heden (en de toekomst) van de twee vrouwen. We leren het verleden kennen van beiden: het goede huwelijk van Márta’s ouders, maar eveneens de vlucht uit Hongarije in 1956. De moeilijkere thuissituatie van Johanna, met de vroegtijdige dood van haar vader en later haar mislukte relatie met Markus. Er zitten zeer sterke stukken in het verhaal die pakkend en geloofwaardig zijn, zoals de tragische dood van buurman Claus. Waar Bánks tekortschiet, is in het oeverloze herhalen. De brieven zijn vaak depressieve weeklachten van twee vrouwen die moeite hebben met het leven waarin ze zijn belandt en die nostalgisch terugblikken op de tijd waarin ze samen dingen deden. Het is jammer dat een talentvolle schrijfster als Bánk niet de moed had om het boek half zo lang te maken. Daarmee had ze een ijzersterke roman geschreven, nu lijkt het teveel op het depressieve (en soms slaapverwekkende) klagen, en blijven klagen, over hoe moeilijk het leven wel is. Slapen doen we later is een roman die bij wijlen kan raken, waarbij af en toe een lach en een traan wordt opgewekt, maar waarbij de lezer het aanvankelijke medelijden met de moeilijke situatie van beide vrouwen omzet in groeiende verveling. Gelukkig brengt het fantastische taalgebruik enig soelaas.

Recensie: Slapen doen we later - Zsusza Bánk