Nada - Carmen Laforet RECENSIE

Recensie: Nada - Carmen Laforet

Andrea verhuisd direct na de Spaanse burgeroorlog naar enkele familieleden in Barcelona, waar ze wil gaan studeren. Haar nieuwe thuis en haar familie blijken echter compleet anders te zijn dan verwacht en Andrea komt terecht in een groot ‘niets’.

Carmen Laforet debuteerde met het semi-autobiografische Nada toen ze zelf nog maar drieëntwintig was. Het boek is één van de populairste klassiekers uit de Spaanse literatuur.

In Nada verteld Carmen Laforet het verhaal van de achttienjarige Andrea, die verlangt naar onafhankelijkheid wanneer ze verhuisd naar haar familie in Barcelona. Maar eenmaal bij haar familie, blijkt de waarheid niet te kunnen voldoen aan haar hoopvolle verwachtingen.

De meeste personages in Nada zijn nogal bevreemdend. Ze zijn anders, wat ze intrigerend maakt, maar soms ook onbegrijpelijk, vooral in het begin. Toch helpt dat juist mee aan de sfeer, want doordat de personages zo ongrijpbaar zijn, voel je als lezer Andrea’s angst en verwarring wanneer zij zich bij aankomst afvraagt waar ze in terecht is gekomen. Je vraagt je dat zelf namelijk ook af.

Vanaf dat moment leek alles me een nachtmerrie.

Voor me zag ik een hal, verlicht door het enige, zwakke gloeilampje aan een van de armen van een prachtige kroonluchter, vies van het spinrag, die aan het plafon hing. Een donkere achtergrond van op elkaar gestapelde meubels, als bij een verhuizing. En op de voorgrond de zwart-witte vlek van een oud, aftands vrouwtje in nachthemd met een omslagdoek om haar schouders. Even hoopte ik nog dat ik me vergist had in de woning, maar het ongelukkige oudje glimlachte mij zo lief toe dat ik begreep dat zij mijn grootmoeder moest zijn.

Andrea’s familie bestaat uit haar lieve grootmoeder, haar bazige tante Angustias, haar manipulatieve oom Román, haar agressieve oom Juan, diens mooie vrouw Gloria, en hun peuter. Dan is er nog de ronduit enge hulp Antonia, die lijkt te genieten van andermans miserie, de hond Donder, en Andrea’s beste vriendin Ena. De personages hebben een aparte dynamiek samen, die bijdraagt aan zowel de verhaallijn als de sfeer. Al lezend kom je erachter dat er meer schuilgaat achter de deuren van het familiehuis dan op het eerste gezicht lijkt en dat haast elk personage wel iets verborgen houdt.

Carmen Laforet heeft Nada een hele unieke en eigen sfeer meegegeven. Haar schrijfstijl en de zorgvuldig uitgewerkte setting dragen hier aan bij. Zo is het familiehuis slecht onderhouden en staat het vol met oude meuk. Deze staat van vergetelheid benadrukt de situatie waar de familie zich in bevind, wat in scherp contrast staat met Andrea’s rijke vriendencirkel.

De verhaallijn lijkt simpel en enigszins voorspelbaar, maar in de details blijkt dat Nada juist een genuanceerd en complex verhaal is. Naar het einde toe ontdek je steeds meer van deze lagen, omdat je de personages beter leert kennen.

Nada is een bijzonder boek, dat de lezer in het verhaal weet te zuigen. De dragende kracht zijn de aparte personages en de beklemmende sfeer. Lezers die graag boeken lezen die op een stille manier complex zijn, zullen dit een geweldig boek vinden. Ik geef Nada ruim 4 hartjes.

Hierbij wel een trigger warning: er komt huiselijk geweld, verhongering en zelfmoord in het boek voor.

Recensie: Nada - Carmen Laforet