De bagage - Monika Helfer RECENSIE

Recensie: De bagage - Monika Helfer

Aandoenlijke gezinstragiek tegen de achtergrond van de Eerste Wereldoorlog

Ze wonen in de uithoek van een bergdorp, Josef en Maria Moosbrugger en hun kinderen. Door hun omgeving uitgekotst. Echtelieden die elkaar verdragen, maar waar de vonk ontbreekt. Als hij naar het front wordt geroepen en zij een vreemde ontmoet verandert de wereld. De burgemeester van het dorp, partner in louche handelszaken met Josef, verplicht zich tot een wakend oog. Wanneer Maria in verwachting raakt en het dorp aan het rekenen slaat maakt hij de burgemeester bittere verwijten. Die zit klem tussen dat wat hij weet en niet kwijt wil.

Monika Helfer (1947) schetst in De bagage een aandoenlijk verhaal over een gezin dat een stempel op zich gedrukt ziet en zich daar niet aan kan onttrekken. Zoiets als: wat voor een dubbeltje geboren is wordt nooit een kwartje. Sterke karaktertekeningen sfeervol gepend. Ook hier weer een aan klacht tegen de kerk, die op grond van dorpsroddel zelfs een crucifix van een woning laat verwijderen. Wederwaardigheden knap uitgeschreven. Zoals datgene wat oorlog met een mens doet. Josef ziet de achting van zijn kinderen reduceren van papa tot vader.

Deze eerste in het Nederlands vertaalde roman van Helfer krijgt een passende titel mee. Het gezin is het bergdorp teveel: hooguit bagage. Het eeuwige thema van mannen die realisme onder zich weg zien schieten bij hun begeerte naar de schoonheid van het andere geslacht. De botsing tussen verstand en gevoel; De bagage staat er bol van. Dat het in bijna oneindige bijzinnen met tegen de 100 woorden wordt weggeschreven neem je dan maar voor lief. Er zit vaart in, speelt in op gevoel, is geladen met dramatiek.

Boeiend om te ervaren hoe kinderen op behoeftige omstandigheden reageren. Armoede doet wat met kleine mensen. Helfer maakt het niet mooier dan het is. Ze trekt de lezer mee in de zorg van een gezin. Alleen buitenstaanders, zij die iedere euro moeten omdraaien om de volgende maand te halen, zullen zich oprecht kunnen inleven. Voor alle andere mensen biedt het stof om over na te denken, om de zegeningen van luxe te prijzen.

Recensie: De bagage - Monika Helfer