Arsène Lupin 1: Gentleman Inbreker - Maurice Leblanc RECENSIE

Recensie: Arsène Lupin 1: Gentleman Inbreker - Maurice Leblanc

Maurice Leblancs Arsène Lupin Gentleman Inbreker is het eerste boek over de meester inbreker Arsène Lupin die deze Franse auteur al in 1905 schreef. Het is een bundeling (1907) van de eerste negen verhalen die Maurice Leblanc schreef over dit personage, dat al snel uitgroeide tot een grote favoriet van het Franse publiek. 

Arsène Lupin gentleman-cambrioleur is al eerder vertaald in het Nederlands (2016) en nu opnieuw uitgegeven. Met een voorwoord van Bart van Loo, waarin ook het een en ander uitgelegd wordt over het ontstaan van de verhalen over Arsène Lupin. 

In het eerste verhaal  van Arsène Lupin Gentleman Inbreker is Arsène Lupin opgepakt door de Franse politie inspecteur Ganimard tijdens een bootovertocht naar Amerika. Het blijkt dat Arsène Lupin, een meester in vermommingen en perfect uitgedachte diefstallen, toch even een steekje heeft laten vallen en nu terug naar Frankrijk moet om terecht te staan. Hij kondigt echter aan dat hij niet bij zijn proces zal zijn en ja hoor, natuurlijk ontsnapt hij op ingenieuze wijze. De rest van de verhalen gaan over zijn diverse 'wapenfeiten' en het bijna vriendschappelijke kat-en-muis spelletje dat hij met Ganimard speelt. 

Het is makkelijk te begrijpen waarom in het begin van de twintigste eeuw, de Belle Époque, toen alles nog goed en beschaafd was voor de narigheid van de Eerste Wereldoorlog, een zo'n beschaafde boef als Arsène Lupin de harten van het Franse lezerspubliek veroverde. Het spreekt de essentie van de Franse ziel aan, dat men op elegante wijze toch de gevestigde orde (in het geval van Arsène Lupin de rijke adel en de politiemacht) een hak kan zetten. Want vergis je niet, in de tijd dat de eerste verhalen en de vervolgen daarop geschreven werden (ca 1905 – 1909), wist niemand buiten Frankrijk wie Arsène Lupin was.  

Het personage Arsène Lupin mag dan buiten Frankrijk niet bekend zijn geweest, binnen Frankrijk was hij bijna een nationale held. De Robin Hood van de Fransen werd gezegd. En dat eigenlijk allemaal per toeval. Maurice Leblanc schreef eigenlijk psychologische boeken, die niet veel aftrek vonden. Tot het blad 'Je sais tout' hem vroeg een avonturenverhaal te schrijven. De bladen in die tijd moet je zien als een soort kranten, dus het moest een kort en krachtig verhaal worden. Leblanc kon het geld goed gebruiken en hij besefte ook goed, dat hij een aantrekkelijk verhaal moest schrijven en niet met zijn psychologische wijsheden kon aankomen. Het verhaal over een elegante gentleman inbreker Arsène Lupin die allerlei spectaculaire inbraken op zijn naam had staan en de politie slim om de tuin leidde maar toch opgepakt werd, was een daverend succes. Zo'n succes dat men meer over Arsène wilde weten en Maurice Leblanc stelde zich dus voor als de biograaf van de heer Lupin. Hij liet Lupin slim ontsnappen uit de gevangenis en schreef daarop nog meer verhalen, die uitkwamen in 'Je sais tout'. 

De eerste negen werden gebundeld uitgegeven in 1907: Arsène Lupin Gentleman-cambrioleur; oftewel gentleman- inbreker. Daarna volgden nog meerdere verhalen en boeken; waaronder Arsène Lupin contre Herlock Sholmes, De holle naald (L'Aiguille creuse) en 813 

De avonturen van Arsène Lupin zijn in het verleden ook verfilmd en de opleving van interesse in de figuur Arsène Lupin heeft natuurlijk een boost gekregen na het uitkomen van de Netfilxserie Arsène Lupin, die over een moderne inbreker gaat geheel in de traditie van Arsène Lupin. Als je dus wilt weten waar de inspiratie vandaan komt: lees de originele Arsène Lupin boeken. 

Als je begint te lezen, verplaats je dan wel eerst even in de tijdsgeest van begin 1900. Het zijn zg. idealistische verhalen. De personages krijgen geen diepgang mee, zelfs Arsène Lupin eigenlijk niet. Het zijn allemaal keurige mensen, die zich houden aan de normen en waarden van die tijd. Ook de boeven (Arsène inbegrepen) zijn nette lui, die betrekkelijk weinig emotie tonen en eigenlijk geen wroeging hebben van hun daden. De motieven zijn klassiek: hebzucht, jaloezie, de gevestigde orde dwars zitten en wraak. De vergelijking met Robin Hood vind ik persoonlijk wat ver gezocht. Lupin steelt niet om aan de armen te geven. Neen, hij leeft er zelf goed van. Wel stelt hij de mensen die hij gebruikt heeft bij zijn misleidende praktijken op royale wijze schadeloos.   

Arsène Lupin zelf is een wat mysterieus figuur. Je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij woont. Is Lupin eigenlijk wel zijn echte naam?  Over het algemeen wordt hij beschreven als een jongeman, blond en zeker elegant, maar hij heeft zo vaak en zo veel vermommingen, dat hijzelf eigenlijk niet eens meer weet hoe hij er echt uitziet. Van zichzelf zegt hij wel dat hij nu eenmaal inbreker is in hart en nieren en dat hij daarom altijd zal moeten stelen: kleptomaan dus? Maar zoals gezegd, er wordt geen psychologische diepgang aan de personages gegeven en Leblanc houdt het allemaal heel luchtig. Zijn schrijfstijl is losjes en zelfs een beetje spottend. 

De wapenfeiten van Lupin in Arsène Lupin Gentleman Inbreker zijn dan ook vermakelijk. Je zit ook direct midden in het verhaal. Vaak zelfs begint het verhaal al bijna bij het einde en gedurende de voortgang wordt het plot eigenlijk als het ware van achter naar voren uitgelegd. De plots zijn slim bedacht, maar zoals ik al zei, je moet terug naar de tijdgeest van toen, want als je het echt allemaal gaat ontleden met de kennis die we tegenwoordig hebben door een overvloed van misdaad boeken en films, dan merk je gauw dat sommige dingen niet helemaal kloppen. Je vergeeft het Leblanc echter snel, want het is gewoon een grappig verhaal. Arsène Lupin Gentleman Inbreker leest lekker weg en je hebt achteraf het gevoel dat je een leuk luchtig boek hebt gelezen en je blijft met een glimlach zitten. Heerlijke ontspanning toch! 

Maurice Leblancs Arsène Lupin Gentleman Inbreker is zeker geen Conan Doyle en ook geen Agatha Christie, maar het is oud sentiment, vermakelijk en op boeiende wijze geschreven. Daarom geef ik het boek 4 hartjes en raad ik het iedereen aan die van historische thrillers houdt of wil weten wie de figuur Arsène Lupin eigenlijk is.

Recensie: Arsène Lupin 1: Gentleman Inbreker - Maurice Leblanc