Een reiziger - John Boyne RECENSIE

Recensie: Een reiziger - John Boyne

In Een reiziger neemt John Boyne (Ierland 1971) zijn lezers mee op een reis door de tijd. Vanaf Palestina Anno Domini 1 tot aan een ruimtestation in 2080 volgt hij iemand met een steeds wisselende naam in een ander land met afwijkende cultuur. Wat hij behoudt is zijn inborst en karakter, waarop de tijd geen grip heeft. Hij, de zoon van een bloeddorstige vader en een creatieve moeder, is wars van gewelddadigheid.

Hij wordt van het ene in het andere drama meegezogen met behoud van de ambachtskunst die in uiteenlopende vormen tot leven komen. De verrassende confrontatie met een broer en een neef die zijn leven ieder op hun manier verwoesten met dezelfde ongevoeligheid waarmee zijn vader pasgeboren baby’s de nek omdraait.

Een prachtige aansprekende verhaallijn, van climax maar climax. Met zoveel variaties op voorspelbaarheid dat je niet de kans krijgt om daar bij stil te staan. Hoe anders de mores ook mag zijn in het tijdsgewricht waarnaar het epos zich verplaatst, het universele in het karakter blijft boven drijven. Het Ha, als markeerpunt van een saillant gegeven, is een trouvaille. De tijd schuift op, de karakters beklijven. Een reiziger geeft een inkijk in de mensheid door ruim twee eeuwen. De confrontatie van het ingeboren karakter met de afwijkende cultuur in tig landen. Opgebouwde spanning met een stevige scheut humor. Aanhaken bij oorlogen en beroemdheden. Een aaneenschakeling van tegenslagen, gegeselde liefdes en vermoorde onschuld, het inktzwarte dat altijd weer even ruimte laat voor een straaltje zon. Mooi geschreven, onderhoudend verteld, spitsvondig en geestverruimend. Boyne heeft een rijke fantasie waarvan hij de kraan wijd open draait. Daar waar de poort van misdadigheid wijd open staat is er toch steeds ook aanleiding van eren besmuikte lach. De hypocriete mens krijgt het in deze roman zwaar te verduren. Een verhaal ook waarin de auteur stelling neemt tegen homohaat en andere uitingen van racisme en een aanklacht tegen slavernij. Alles behalve hap en slik; de noodzaak tot nadenkendheid om de (dwaal)wegen van de hoofdpersoon op waarde te schatten.

Boeiende dialogen, ontroerende scènes. Een reiziger die waar de tijd hem brengt niet los kan komen van zichzelf en op de vlucht altijd weer de ware ik voor de spiegel ziet staan. Boyne is een rasverteller demonstreert in dit werk zijn unieke stijl van vertellen en de gave van het verwoorden, die hem diverse literaire prijzen bezorgde. Hij schrijft met hetzelfde gemak een kinderverhaal als een roman voor volwassenen. De toekomst zal leren in hoeverre Een reiziger qua uistraling in de buurt komt van zijn mondiale bestseller: De jongen in de gestreepte pyama.

Recensie: Een reiziger - John Boyne