De tuinen van Buitenzorg - Jan Brokken RECENSIE

Recensie: De tuinen van Buitenzorg - Jan Brokken

De halve wereld hebben we al over kunnen reizen via de boeken van Jan Brokken. Persoonlijke verhalen zijn het vaak, waar zijn reisboeken, romans en non-fictie-boeken op gebaseerd zijn. Maar nog niet eerder werd het zó persoonlijk als in De tuinen van Buitenzorg. In zijn nieuwste boek duikt Brokken in het verleden van zijn ouders.

In 1935 vertrekken Han en Olga Brokken naar Nederlands-Indië. Han heeft de opdracht onderzoek te doen naar islamitische stromingen op het eiland Saleier. Hij is vijfentwintig , zijn drieëntwintigjarige vrouw reist met hem mee. Een hele nieuwe wereld gaat voor hen open, alles is anders, schrijft Olga. En dat het wennen is, blijkt alleen al uit het feit dat al hun kleding te warm blijkt voor de tropen.

In De tuinen van Buitenzorg beschrijft Brokken het avontuur dat zijn ouders aangingen in dat bijzondere stukje toenmalig Nederland, daar aan de andere kant van de wereld. Han en Olga blijven twaalf jaar in Nederlands-Indië, waar ze ook de Tweede Wereldoorlog meemaken. Beiden overleven een Jappenkamp en keren uiteindelijk met twee zoons terug naar Nederland, waar later Brokken zelf geboren wordt.

Aan de basis van De tuinen van Buitenzorg liggen de brieven die Olga tijdens haar Indische periode aan haar zus Nora schreef. Brokken citeert er zo nu en dan uit, maar reconstrueert vooral in zijn eigen woorden. Alsof hij de letterlijke woord van zijn moeder toch nog te privé vindt om met de wereld te delen. Maar storend is het niet, want Brokken is een kundig verteller met een prettig leesbare, zeer kleurrijke schrijfstijl. Via zijn pen komen bijvoorbeeld die tuinen van Buitenzorg, maar ook het leven in Nederlands-Indië prachtig tot leven.

Wel waaiert Brokken in De tuinen van Buitenzorg van het ene onderwerp naar het ander. De rode draad is dan misschien de Indische jaren van zijn ouders, maar het plaatje dat hij schetst is veel breder. Typisch is ook dat de directe aanleiding voor het schrijven van dit boek was dat Brokken op de radio een 'wonderbaarlijk mooi' pianostuk hoorde, getiteld 'De tuinen van Buitenzorg'. De muziek brengt hem terug naar zijn eigen bezoek aan de botanische tuinen, en zo naar het verhaal van zijn ouders; en daar lijkt hij graag álles over te willen vertellen.

Wees niet verbaasd als het dus ineens pagina's lang over de componist van het beruchte pianostuk gaat. Of over de boeken van de in Nederlands-Indië geboren Hella Haasse. Of over de carrière van Hans beste vriend, getrouwd met Olga's zus Nora, die ook naar Nederlands-Indië zou komen maar nooit kwam. Zo ontvouwt zich in De tuinen van Buitenzorg langzaam, maar met veel context, het verhaal van twee jonge mensen die het grootste avontuur van hun leven aangaan.

Is het erg dat dat aan alle kanten aangevuld wordt met mini-colleges over uiteenlopende onderwerpen? Nee, want je voelt aan alles dat het voor Brokken belangrijk is om het verhaal van zijn ouders op deze manier in te kleuren. En als lezer ga je daar met gemak in mee dankzij het verteltalent van Brokken. Zo is het lezen van De tuinen van Buitenzorg een plezierreis waar je als lezer met veel genot op meegaat.

Recensie: De tuinen van Buitenzorg - Jan Brokken