De naam van de moeder - Roberto Camurri RECENSIE

Recensie: De naam van de moeder - Roberto Camurri

In 2018 bracht Roberto Camurri de Italiaanse literaire wereld in vervoering door zijn debuut De menselijke maat, het relaas van een driehoeksverhouding. Hij werd gelauwerd om zijn prachtige beschrijvende stijl en rake typeringen. Net zoals in zijn debuut speelt De naam van de moeder zich af in Fabbrico, een troosteloos plaatsje aan de oevers van de Po in Emilia-Romagna. Dit keer staat een moeizame vader-zoonrelatie centraal. Enkele maanden na zijn geboorte verlaat Pietro's moeder het ouderlijke huis om nooit meer terug te keren. Pietro en zijn vader Ettore worden voor het leven getekend door dit plotse vertrek. Ettore wentelt zich in zijn slachtofferrol en draagt een ontembare boosheid in zich die hij tracht te onderdrukken in de lokale bar. De opgroeiende Pietro projecteert het beeld van zijn moeder in elke vrouw die zijn pad kruist. In twaalf episodes belicht Camurri telkens een andere levensfase van Pietro: zijn eerste levensjaar, zijn school, zijn eerste seksuele experimenten, zijn eigen vaderschap. De schaduw van de afwezige moeder kijkt voortdurend over zijn schouder en daarom heeft hij het lastig met binding en gevoelens. Ook hij wil vrij zij en de wereld intrekken. Hij doet dat ook door naar de universiteit te gaan, maar anders dan zijn moeder keert hij uiteindelijk terug naar Fabbrico.

De naam van de moeder is een nostalgisch verhaal met veel onderhuidse frustraties, boosheid en verdriet. Dat maakt het enerzijds schrijnend en beklijvend. Anderzijds zorgt de zeer beschrijvende stijl, vol herhaling voor een soort van verveling, saaiheid en grauwheid, maar misschien is dat precies de bedoeling van de auteur. In Fabbrico valt immers niets te beleven. De karakters zijn zeer levensecht en de lezer kan zich goed identificeren met zowel Pietro als Ettore. De ingehouden en opgekropte gevoelens, het niet onder woorden kunnen brengen en onderdrukken van emoties of zelfs het niet willen tonen ervan, wordt op een sublieme manier beschreven en dat is zeker de grootste verdienste van het boek. Zelfs voor de afwezige moeder kan de lezer sympathie opbrengen. Via haar dagboek leert ook Pietro haar kennen. Haar laatste aantekening is evenwel confronterend: "Vandaag is een goede dag, hij heeft maar zestien uur gehuild." Iedereen die ooit een huilbaby had, weet hoe lastig dit is. Maar anders dan velen neemt de moeder een gedurfde beslissing. Zij kiest op een bepaald moment voor zichzelf, voor een eigen, ander leven. In het laatste hoofdstuk zien we welk leven ze heeft gekozen en in de allerlaatste zin komen we haar naam te weten.

De naam van de moeder is een aangrijpend verhaal waarin de intermenselijke relaties haarfijn worden beschreven. Roberto Camurri spreekt met een warmmenselijke stem en toont opnieuw dat hij zijn plaats verdient in de literatuur.

Recensie: De naam van de moeder - Roberto Camurri