• onze waardering

De atlas van overal - Deniz Kuypers RECENSIE

Recensie: De atlas van overal - Deniz Kuypers

Deniz Kuypers, zoon van een Turkse vader en een Nederlandse moeder, blikt in zijn boek De atlas van overal terug op het leven van zijn vader. Hierdoor poogt hij te begrijpen waarom zij elkaar al zeventien jaar lang niet hebben gezien of gesproken. 

Het boek is onderverdeeld in twee delen. Het eerste deel 'Rusteloosheid' speelt zich vooral af in het verleden. Kuypers neemt ons mee naar de jaren '40 van de vorige eeuw, als zijn vader in een klein dorpje op het Turkse platteland wordt geboren. Hij blijkt een uitzonderlijk slimme jongen te zijn, maar door allerlei omstandigheden komt zijn intelligentie niet tot uiting waardoor hij uiteindelijk als fabrieksarbeider in Nederland terechtkomt. Hier ontmoet hij zijn Nederlandse vrouw, met wie hij Deniz en zijn zus krijgt. Hun jeugd is niet gelukkig, wat vooral wordt veroorzaakt door hun vader. Hij voelt zich rusteloos en ontheemd, heen en weer geslingerd tussen twee landen waarin hij zich niet (meer) thuisvoelt. Hierdoor neemt hij nooit de rol van liefhebbende vader op zich. Dit deel van het boek verloopt wat traag. Er wordt erg gedetailleerd verteld, terwijl niet alles is even belangrijk voor het verhaal voor mijn gevoel. Soms wil de auteur ons een te compleet beeld geven van de situatie. 

In deel twee 'Rusteloosheid' zien we meer van Kuypers' leven in het heden. Hier merk je dat dit boek zeker niet alleen een poging is om het levensverhaal van zijn vader op te tekenen, maar ook een poging om rust te vinden in zijn eigen leven. Wanneer Kuypers namelijk zelf vader wordt - en zijn vader al jaren niet meer gesproken heeft, merkt hij dat dit rusteloze en ontheemde gevoel ook bezit van hem neemt. Zo schrijft hij 'Wat is een vader? Wat is mijn verhouding tot mijn vader, en hoe tekent die de relatie met mijn kinderen? Wie ben ik: als vader, als echtgenoot, schrijver, Nederlander, Amerikaan?'

Deze zoektocht naar zichzelf leest als een autobiografie of een memoires, maar dit is naar Kuypers eigen zeggen niet. Hij geeft diverse keren aan dat het boek niet waarheidsgetrouw is. 'Alles wat ik over mijn vader heb geschreven is verzonnen. Zelfs dit, ons samenzijn, is verzonnen. Want ik wéét niet wat hij denkt, ik wéét niet wat hij van me wil. Ik weet niet eens wat ik van hem wil.'

Dit maakt het verhaal soms lastig om te lezen, als lezer weet je niet zo goed waar je aan toe bent. In het verhaal reflecteert de schrijver regelmatig op zijn eigen schrijven: zou dit echt zo gegaan zijn? Hoe kan ik deze situatie het best verwoorden? 

Hierdoor denk ik toch dat er (heel) veel autobiografische elementen in zijn boek voorkomen, en dat hij steeds heeft geprobeerd om de waarheid zo dicht mogelijk te benaderen. 

Dit doet hij in een vlotte, toegankelijke schrijfstijl, die ervoor zorgt dat het verhaal prettig leest. Hij beschrijft veel verschillende onderwerpen en emoties en hierdoor zit er voor elke lezer wel iets herkenbaars in het boek. Als lezer moet je wel scherp blijven. Er zitten veel wisselingen van tijd en plaats in het verhaal. Na een witregel kun je opeens weer terugspringen naar het heden. Er zit geen echte spanning in het boek, maar toch wil je doorlezen: je bent benieuwd wat hij uiteindelijk ontdekt over en leert van zijn verleden. 

De atlas van overal is een interessant boek waarin Deniz Kuypers niet alleen een zoektocht naar zijn vaders verleden beschrijft, maar ook die naar zijn eigen verleden én toekomst. Het geeft de lezer een interessant kijkje in een leven tussen twee culturen in. Ik geef het boek drie sterren.

Recensie: De atlas van overal - Deniz Kuypers

De atlas van overal

  • Auteur:

    Deniz Kuypers
  • Verschenen:

    18 februari 2021
  • Uitgave:

    ISBN 9789025470128
    Uitgever Atlas
    376 pagina's
  • Uitgever:

    Atlas
  • Genre:

    Roman
  • Onze waardering:

             
  • Members waardering:

    1  2  3  4  5 
    (0 stemmen)
  • Omschrijving:

    ‘De atlas van overal’ van Deniz Kuypers gaat over een man in het Turkije van de jaren zestig die zichzelf genoodzaakt ziet zijn schrijversdroom opzij te zetten en naar Nederland te komen. Zijn zoon Deniz wordt wél schrijver en verhuist naar Amerika. Als Deniz zelf kinderen krijgt, ontstaat de behoefte het verleden van zijn vader, die hij twintig jaar niet heeft gesproken, te onderzoeken. Zijn vragen leiden hem van Oost-Turkije naar Californië en uiteindelijk terug naar Nederland. Met ‘De atlas van overal’ vertelt Deniz Kuypers een aangrijpend verhaal over ontheemding, het opgroeien tussen twee culturen, de rusteloosheid die daarbij hoort en de verhalen die ons verbinden – aan onze thuisgrond en aan elkaar.

Meer info

Nieuwste artikelen

  • Als ik je morgen weer zie – Robbie Couch

  • De rivalen – Vi Keeland

  • Beers balkon - Jeroen Berkhout

  • Italopop - Vanja van der Leeden

  • Toespijs - Judith Cyrus

Gerelateerde artikelen

  • How to: een geweldige recensie schrijven in 9 heldere stappen

  • Recensie: De zeven zussen

  • Gezocht: recensenten

  • Recensie: Match

  • Gegijzeld - Chinouk Thijssen

Zoek in artikelen