De donkerste nacht - Laurent Petitmangin RECENSIE

Recensie: De donkerste nacht - Laurent Petitmangin

Laurent Petitmangin kan gerust een laatbloeier genoemd worden. Op zijn zesenvijftigste debuteert hij met De donkerste nacht, maar het is meteen een debuut om u tegen te zeggen. In Frankrijk kaapte het boek meteen heel wat prijzen weg (Prix Stanislas, Prix Femina des Lycéens, Grand Prix du Premier Roman) en prompt werden de vertaalrechten verkocht. De Nederlandse versie is de eerste.

Wanneer zijn vrouw sterft aan kanker, staat een vader alleen in voor de opvoeding van zijn twee tienerzonen. Zijn oudste zoon , Fus, een veelbelovend voetbaltalent radicaliseert gaandeweg en pleegt uiteindelijk een moord. Het boek focust vooral op de periode van radicalisering tussen de dood van de moeder en de moord. Vader is een linkse militant en heeft het moeilijk met de rechtse sympathieën van zijn zoon, maar grijpt niet in. Wanneer de jongste zoon in Parijs gaat studeren, praten vader en Fus zelfs niet meer tegen elkaar. Wanneer Fus veroordeeld wordt en de gevangenis ingaat, verbreekt de vader alle contact tot er uiteindelijk weer toenadering komt.

De donkerste nacht is een somber, maar zeer aangrijpend relaas van de goede bedoelingen van een vader die zijn zoon het verkeerde pad ziet opgaan en machteloos moet toekijken hoe alles faliekant afloopt. De karakters zijn heel goed uitgewerkt en zeer geloofwaardig. Petitmangin situeert het verhaal aan de Belgisch-Luxemburgse grens en integreert de karakteristieken van plaats en bevolking. Zo spreekt iedereen elkaar aan met ‘de’ Fus, ‘de’ Jean, ‘de’ Robert. Dat draagt zeker bij aan de authenticiteit van het verhaal. De stijl is sober: hij gebruikt korte zinnen en een eenvoudige taal. Het boek is niet chronologisch opgebouwd, maar ook dat draagt bij aan de sterkte van het verhaal. Het geeft de lezer de tijd om zelf enkele zaken te overwegen en na te denken over de gebeurtenissen, de verhoudingen, de keuzes. Omdat niet alles wordt uitgesproken, moet ook veel tussen de regels door gelezen worden. De vader worstelt met zijn eigen keuzes om niet in te grijpen, met zijn gevoelens en gedachten, met de schaamte over (de activiteiten van) zijn zoon. De keuze om een moordenaar te steunen of te straffen is hartverscheurend. Het blijft tenslotte je zoon. En als de omstandigheden van de moord helemaal duidelijk zijn, wordt het nog moeilijker deze keuze te maken. Petitmangin slaagt erin om dit op een aangrijpende, maar toch ook verterende manier aan te brengen en te verwoorden. In een maatschappij waarin verrechtsing deel uitmaakt van de hele wereld, is De donkerste nacht een belangrijk boek om bij stil te staan. Petitmangin toont hoe politiek verschillende meningen kunnen leiden tot drama’s. Het resultaat is een hard, maar ook hartverscheurend boek dat nog lang blijft nazinderen.

Recensie: De donkerste nacht - Laurent Petitmangin