De kat en de stad - Nick Bradley RECENSIE

Recensie: De kat en de stad - Nick Bradley

"Tokio was vermoeiend. Tokio was een eindeloze routine. Soms voelde het gewoon te groot en onpersoonlijk, alsof niemand het zou merken als ze door de stad werd opgeslokt." Aldus Flo, een personage in een van de verhalen. Zij heeft een Engelse vertaling gemaakt van de verzamelde scifi-verhalen van Nishi Furuni. Deze verhalen en de twee zonen van Furuni, Taro en Ichiro, spelen een belangrijke rol in de roman De kat en de stad van Nick Bradley. Een minstens even grote rol speelt een lapjeskat met opvallend groene ogen. In alle vijftien verhalen duikt zij op, neemt weliswaar een kleine plaats in het verhaal in, maar de impact die haar, ogenschijnlijk toevallige, verschijning heeft op de personages in het verhaal is, heel groot. Deze magische lapjeskat – bestaat zij echt? Is de kat het meisje Naomi? Is het een Bakeneko, een soort bovennatuurlijk katachtig wezen? – brengt op zijn minst de dingen aan het 'rollen', zorgt voor inzicht, dwingt de personages tot zelfreflectie, en in het gunstigste geval tot verbetering van hun leven.

Wat aanvankelijk, volgens Nick Bradley, losse verhalen waren, bleken zich vanzelf aaneen te rijgen tot een doorlopend geheel, een roman. Dat komt omdat personages uit het ene verhaal terugkomen in een ander verhaal, en zo verder. En natuurlijk ook (of vooral) door de verbindende rol van de kat en de verhalen van Furuni.

Het boek opent met een aan magie grenzend verhaal: een eenzame en eigenzinnige tatoeëerder is gewend dat hij de dienst uit maakt bij de tatoeage en niet de klant. Maar wanneer een jong meisje zijn winkeltje binnenkomt en eist dat hij op de achterkant van haar lichaam de hele stad (Tokio) neerzet zónder mensen, brengt hij stiekem een lapjeskat aan. Op haar beurt haalt de kat een gemene streek met hem uit: hij gaat aan de wandel, duikt steeds op een andere plek in de stad op. Volgens de tatoeëerder gebeurt dat op de rug van het meisje. Ziet de lezer dat ook zo? In elk geval in Tokio.

Het eerste verhaal intrigeert je waardoor je verwacht dat de andere verhalen net zo bijzonder zullen zijn. De verhalen die volgen zijn minder spannend maar wel van belang voor het vervolg. In de verhalen toont Bradley de negatieve kanten van een miljoenenstad, zoals mateloos zuipen, zedeloos gedrag van mannen in volgepropte treinen; armoede en hard werken; veel nadruk wordt ook gelegd op het formele gedrag en oppervlakkigheid, waardoor veel mensen zich eenzaam voelen in de stad.

En voor de Olympische Spelen van 2020 moet de stad ontdaan worden van alles wat het prestige van de stad in de weg staat. Daklozen verdwijnen spoorloos, evenals zwerfkatten en – honden.

Interessante thema's genoeg.

Bradley is erin geslaagd de lezer op het verkeerde been te zetten wat betreft de verhalen in De kat en de stad. Net wanneer je het verhaal ingezogen wordt en uitziet naar een bevredigend einde, stopt het verhaal abrupt. Veel lezers houden niet van een open einde. De schrijver ook niet. De laatste verhalen hebben weliswaar nog steeds een open einde, maar Bradley stuurt de lezer toch zeker in de door hem gewenste richting.

De kat en de stad leest gemakkelijk. De zinnen zijn niet te lang of lastig geconstrueerd. Weinig stijlfiguren. Geen moeilijke woorden. Nick Bradley heeft zich vooral op de inhoud geconcentreerd. In deze roman probeert hij iets van de Japanse samenleving en cultuur over te brengen. Om die sfeer nog meer te bereiken worden erg veel Japanse woorden (zonder verklarende woordenlijst) gebruikt. In de meeste gevallen worden ze door de context duidelijk. Een aardig detail is het stuk manga dat op natuurlijke wijze in een verhaal is opgenomen.

Je hoeft niet per se dol op Tokio, Streetfighter of manga te zijn om te kunnen genieten van Nick Bradley's roman De kat en de stad, in de uitstekende vertaling van Linda Broeder.

Recensie: De kat en de stad - Nick Bradley