Op aarde schitteren we even - Ocean Vuong RECENSIE

Recensie: Op aarde schitteren we even - Ocean Vuong

Op aarde schitteren we even is de autobiografische debuutroman van Ocean Vuong. De verteller, en hoofdpersoon, van de roman wordt door zijn oma Lan Hondje genoemd. Hij is een Vietnamese immigrant en hij is homoseksueel, beide zaken maken het bestaan in de Verenigde Staten er niet altijd eenvoudiger op. De moeder en de oma van de hoofdpersoon hebben de oorlog in Vietnam meegemaakt en hun trauma's hebben hun weerslag op Hondje.

De roman is in feite een brief van Hondje aan zijn moeder, aan zijn moeder die een kind is van een Vietnamese vrouw en een Amerikaanse man, aan zijn moeder die niet kan lezen. Ik is Hondje, jij is de moeder aan wie de brief gericht is. Soms moet je dat even tot je door laten dringen om goed te volgen wat er in het boek gebeurt.

Hondje beschrijft in de brief op fragmentarische wijze zijn herinneringen aan zijn kindertijd, zijn jeugd en zijn volwassen leven. De ene keer zijn deze langer dan de andere keer. Soms zo lang dat je vergeet dat het een herinnering is. En soms lopen twee verhalen door elkaar heen, je moet het hele boek goed bij de les blijven. Hondje beschrijft zijn eigen ervaringen, maar ook zijn moeder of oma meegemaakt moet hebben. Het duurt soms even voordat dat duidelijk is. Sommige delen zijn heel ontroerend, andere zijn bijna gruwelijk te noemen en laten je het boek even aan de kant leggen.

Met zijn moeder heeft de verteller een ingewikkelde relatie, ze spreekt slecht Engels en haar leven is getekend door oorlogstrauma's. Oma Lan woont ook bij hen in en zij is een stuk liefdevoller in haar bejegening van Hondje. Er is sprake van een keten van geweld: de vader van Hondje slaat zijn moeder, en zijn moeder slaat hem. Hondje, en dat is bijzonder, weet dat proces op een gegeven moment te stoppen.

Naast de delen van het boek die betrekking hebben op Vietnam en de oorlog daar, kent Op aarde schitteren we even ook coming-of-age aspecten. Hondje wordt ouder en realiseert zich dat hij homoseksueel is. Zijn eerste seksuele ervaringen doet hij op met Trevor, een jongen die een paar jaar ouder is, verslaafd aan drugs en medicijnen en wiens vader alcoholist is. De twee weten een vriendschap en relatie op te bouwen, los van alle mensen om hen heen. En passant beschrijft Vuong hiermee de problematiek van de vele verslaafden aan pijnstillers, Oxycontin, in de Verenigde Staten.

Op aarde schitteren we even is een boek dat verschillende emoties oproept. Het is heftig en het is pittig, door al het geweld, de troosteloze setting en de enorme somberheid die het boek op veel plekken oproept. Tegelijk is het ook ontroerend, dat zit vooral in de kleine dingen. Op aarde schitteren we even is een waardevol boek over het leven van een immigrantenjongen in Amerika, een tweedegeneratie oorlogsslachtoffer van de oorlog in Vietnam, en een bijzonder debuut.

Recensie: Op aarde schitteren we even - Ocean Vuong