Het landhuis aan het front - Steven Conte RECENSIE

Recensie: Het landhuis aan het front - Steven Conte

Een Duitse arts (Paul) en een Russische conservator (Katerina) ontmoeten elkaar in 1941, tijdens de Tweede Wereldoorlog, op Jasnaja Poljana, het landgoed van Nikolajevitsj Toistoj. Het verwensen van elkaar slaat om in een onmogelijke liefdesrelatie. Steven Conte (1966) spon een roman rond dit gegeven. Het landhuis aan het front draagt het barbarisme van de wereldbrand in volle omvang binnen.

Oorlog en vrede, naast Anna Karenina één van de meesterwerken van Tolstoj, loopt als een rode draad door het boek. Paul en Katerina delen hun passie voor de schrijver en dat overstijgt hun weerzin voor de ander. Het uitwisselen van argumenten, de balans tussen haat en liefde, is knap opgebouwd. Tweeslachtig als de schrijfkunst en het onbeschofte in de persoon van Tolstoj conflicteren.

Conte heeft veel tijd gestopt in het bevragen van bronnen om zich een goed beeld te kunnen vormen van wat deze oorlog met het leger deed. Het op de loop gaan met gezond verstand, het kille doden, het uitschakelen van gevoel en menselijkheid. Je lijdt mee met jonge mannen die in de bittere vrieskou, slecht gekleed het oorlogsmonster in volle hevigheid over zich heen krijgen. Op één dode door wapengekletter, vallen acht slachtoffers door de meteorologische omstandigheden. Dat wat Conte je in de operatiescènes laat meebeleven is niet bestemd voor tere zieltjes en zelfs degenen die zich daartegen kunnen pantseren zal het grofweg tussen de pagina’s 179 en 190 naar de keel grijpen.

Een aanklacht tegen officieren die hun mensen massaal de dood injagen, ook en vooral als duidelijk is dat Duitsland deze oorlog niet meer kan winnen. Het kleinburgerlijke drama is er tussen gevlochten. Dit boek brengt triage in de praktijk: voor hospikken is het in de Tweede Wereldoorlog dagelijkse kost. De enkeling zoals Paul voor wie de gruwel een gesel is, voert een immense strijd tussen toegeven aan de nazipraktijken of weerstand bieden met een grote kans op de kogel.

De auteur schoffeert de lezer in Het landhuis aan het front bewust door plompverloren tussen de chronologische volgorde de afloop decennia later prijs te geven, waardoor de spanningsboog in elkaar stort. Om daarmee bij het er naar toe schrijven ruimte te creëren voor overpeinzing. Het thema oorlog en vrede wordt op aansprekende wijze uitgewerkt.

Recensie: Het landhuis aan het front - Steven Conte