De verschroeiden - Antonio Ortuño RECENSIE

Recensie: De verschroeiden - Antonio Ortuño

Wanneer in Santa Rita, een dorp in Mexico, een opvangcentrum in brand wordt gestoken, gaat Irma 'La Negra' daarheen om onderzoek te doen naar de toedracht van de brand. In haar naïviteit is ze er van overtuigd dat ze de mensen kan helpen, maar ze komt terecht in een wespennest van mensensmokkelaars en rivaliserende bendes. De situatie wordt steeds gevaarlijker voor haarzelf en haar dochter, maar ze wil niet opgeven voor ze weten dat één van de overlevenden veilig is.

De verschroeiden is een rauw boek. Antonio Ortuño gebruikt klare taal om de beestjes bij hun naam te noemen en dat leidt tot misselijkmakende beschrijvingen van situaties. Gelukkig zijn het korte momenten en kan je jezelf snel weer herstellen. Toch zijn de tussenliggende scènes, die niet gepaard gaan met moord en brand, even schrijnend. De beschrijvingen omtrent de mensensmokkel vanuit Midden-Amerika naar de VS, waarbij Mexico een tussenstation is, drukken de lezer met de neus op de feiten. Inwoners van bijvoorbeeld Honduras en El Salvador betalen smokkelaars om op zoek te kunnen gaan naar een beter leven in het noorden, wetende dat ze eerst van de regen in de drup komen.

De ontering van de mens komt veelvuldig aan bod en is confronterend. Door het taalgebruik degradeert Ortuño de mens tot iets wat gelijkstaat met een hond, een voorwerp. Het levert een wrang gevoel op bij de lezer en maakt van De verschroeiden een zwaar boek om je doorheen te werken. Op een gegeven moment is de maat vol en heb je over zoveel ellende gelezen, dat het afstompt. Toch voegt de auteur heel knap het element spanning toe, waardoor op een gegeven moment dat aspect de overhand krijgt je en je door wil blijven lezen om gewoon te weten hoe het afloopt.

Het perspectief van waaruit grotendeels verteld wordt, is dat van La Negra. Door haar vertellingen krijg je een bijzonder beeld van de vrouw: eenzaam, naïef, integer, en een beetje verward. Alhoewel je de gebeurtenissen in chronologische volgorde leest en het geschreven is in een belevende onvoltooid verleden tijd, sluipt er toch af en toe een snufje alwetende verteller doorheen. Iets waaruit blijkt dat La Negra het al allemaal achter de rug heeft.

In cursief gedrukt zijn de hoofdstukken die verteld worden vanuit het perspectief van de vader van La Negra's dochter. Zij belichten enerzijds een heel andere problematiek, maar later komen ook hier de illegale vluchtelingen het verhaal binnen. De hoofdstukken dragen weinig bij aan het hoofdverhaal, dat zich in Santa Rita afspeelt, maar ze geven wel een kijk op de persoonlijkheid van La Negra en voegen iets herkenbaars toe aan het geheel. Bijna iedereen heeft tenslotte al in enige vorm te maken gekregen met relatieproblemen en dat komt in deze hoofdstukken veelvuldig aan bod.  Toch voert ook hier woede de boventoon, waardoor deze delen goed in het totale plaatje passen.

Aan het begin van De verschroeiden moet je als lezer zeker wennen. Aan de stijl, die wat onsamenhangend overkomt, en aan de inhoud. Het lijkt alsof alles in afgemeten brokjes gevoerd wordt, maar er zit niet altijd evenveel verbinding tussen de deeltjes en daardoor mis je zelf wat connectie met de personages. Naarmate het boek vordert, bewijst Ortuño dat hij goed heeft nagedacht over zijn verhaal, maar voel je je nog steeds niet nader tot de karakters gekomen. Jammer, want daardoor ontstaat er toch een wrang gevoel tijdens het lezen. De verschroeiden is zeker een boek dat bijblijft, maar het is geen pretje om te lezen. Qua inhoud zeker niet, maar ook de stijl is wennen.

Recensie: De verschroeiden - Antonio Ortuño