Naar het paradijs - Hanya Yanagihara RECENSIE

Recensie: Naar het paradijs - Hanya Yanagihara

Naar het paradijs bestaat uit drie delen, die elk een eigen roman hadden kunnen zijn. Het eerste deel speelt zich af in 1893, het tweede deel rond 1993 en het laatste deel weer een eeuw later, rond 2093. De drie verhalen hebben weinig met elkaar gemeen, behalve dat hoofdpersonen dezelfde namen hebben (David, Charles, Edward, Peter). De terugkeer van dezelfde namen zorgt even voor verwarring, maar al snel wordt duidelijk dat het over compleet ander personages gaat. Een ander verbindend element is het grote huis aan Washington Square in New York, wat in ieder verhaal terugkomt. 

Het eerste deel gaat over de rijke familie Bingham. Zoon David is op zoek naar liefde. Het is een aparte jongeman, erg op zichzelf, met periodes depressief en hij wil zich eigenlijk losketenen van zijn rijke, belangrijke familie. Keer op keer worden er huwelijkskandidaten voor hem gezocht, maar telkens wijst hij ze af. Hij heeft namelijk meer interesse in de charismatische muziekleraar Edward. Edward is echter een arme man, die nooit zou voldoen aan de eisen van Davids grootvader. Wanneer zijn grootvader erachter komt dat David veel tijd doorbrengt bij Edward wordt er een onderzoek ingezet naar het verleden van Edward en komen er allemaal verrassingen naar boven. Het duurt even voor dit deel je te pakken heeft. Naarmate het verhaal vordert wordt de verhouding tussen David en Edward erg interessant. Je blijft je afvragen wat er zal gebeuren als grootvader erachter komt en voor welke keuze David dan komt te staan. Yanagihara heeft dit deel een open einde gegeven. Persoonlijk ben ik erg benieuwd hoe dit verhaal verder zou gaan.

In het tweede deel beschrijft Yanagihara hoe David bij zijn veel oudere vriend en succesvolle advocaat Charles verblijft op Washington Square. Regelmatig denkt David terug aan zijn eigen jeugd en hoe hij bij Charles terecht is gekomen. Het overgrote deel van het hoofdstuk bestaat echter uit brieven van de vader van David, Kawika. Hierin wordt de jeugd van David beschreven. Kawika was troonopvolger en zou koning worden als Hawaii niet bij de Verenigde Staten zou zijn gevoegd. Kawika gaat op zoek naar de betekenis van zijn leven en raakt bevriend met Edward. Samen gaan ze naar het eiland Lipo-Wao-Nahele. Hier gaan ze zo primitief mogelijk leven, wat veel invloed heeft gehad op het leven van Kawika, maar ook het leven van David. Voor dit deel moet je je creatieve brein openen. Het klinkt krankzinnig wat Kawika zijn zoon aandoet op Lipo-Wao-Nahele. Je voelt weinig warmte van vader op zoon. Het deel bestaat voornamelijk uit brieven van Kawika en hier eindigt het ook mee. De vraag blijft hoe David zelf op deze brieven zou reageren. Wat zou dit teweegbrengen in zijn huidige leventje?

In het derde deel wordt het verhaal afgewisseld met brieven die 50 jaar eerder geschreven zijn. Hierdoor wordt duidelijk hoe de wereld langzaam maar zeker verandert in de hel die het nu is. De vele brieven zorgen ervoor dat het lang duurt voor dit deel op gang komt. Vanaf de helft wordt het een meeslepend en spannend verhaal en wordt duidelijk wat de brieven met de rest van het verhaal te maken hebben.
In dit deel is de verteller een vrouw, in tegenstelling tot de eerdere delen. Wat je trouwens pas na een lange tijd te weten komt. Charlie is viroloog en onderzoekt nog niet bestaande ziektes. Om de zoveel jaar wordt de bevolking namelijk geteisterd door een ziekte. Een ziekte zo erg, dat Covid kinderspel lijkt. Op een gegeven moment komt Charlie voor een keuze te staan. Gaat ze voor een onzekere toekomst met vrijheden of gaat ze voor haar vertrouwde huidige omgeving, die af en toe een echte hel lijkt? Dit deel zet je echt aan het denken over de toekomst. Zouden onderdelen hiervan daadwerkelijk waarheid kunnen worden? 

Yanagihara heeft dit boek geschreven met eerder een zakelijke dan een romantische toon. Alle delen hebben een open einde, wat ervoor zorgt dat je nog met het vorige deel bezig bent als je het nieuwe deel start. Als de hoofdpersonages dan ook nog dezelfde namen hebben, zorgt het ervoor dat het best even duurt voor het nieuwe verhaal je te pakken heeft. De delen hebben echter alledrie een andere schrijfstijl, waardoor het verschil tussen de verhalen snel duidelijk is. Yanagihara laat de uiterlijke kenmerken, gendervoorkeur en het geslacht van de hoofdpersonages buiten beschouwing. Hetero of homo, alles is goed en alles wordt door iedereen geaccepteerd. Dit is een van de voorbeelden die niet stroken met de historische werkelijkheden. Yanagihara creëert een eigen waarheid.

Naar het paradijs is een zakelijke roman, die duidelijk maakt dat de mens eeuw na eeuw op zoek blijft naar een middel tegen eenzaamheid, naar verbetering van het leven en naar geluk. Ook in een andere situatie en een andere samenleving blijft de mens verlangen naar het paradijs, maar zal dit door eigen toedoen nooit bereiken. Yanagihara laat, met veel oog voor detail, zien dat mensen met de beste bedoelingen veranderingen kunnen inzetten die leiden tot gruwelen.

Recensie: Naar het paradijs - Hanya Yanagihara