Vliegen - Paulien Weikamp RECENSIE

Recensie: Vliegen - Paulien Weikamp

Wat oefent de meeste invloed uit op de persoonlijke ontwikkeling van een jongvolwassene? Erfelijkheid, opvoeding of de bredere context waarin deze persoon opgroeit? Umut, het hoofdpersonage uit Vliegen van Paulien Weikamp, wordt in ieder geval niet omringd door een stimulerende omgeving. Hij woont met zijn ouders en broers in een torenflat in een aftandse buurt en hangt iedere avond samen met andere tieners op een bankje te niksen. Meer dan eens worden deze hangjongeren vergezeld door alcohol en drugs en ze voelen zich niet te beroerd om (kleine) criminele feiten te plegen. Op familiaal vlak lijkt Umut een tussenbroertje te zijn, tussen de bolleboos die kost wat kost moet gaan studeren en het broertje met een beperking naar wie alle aandacht uitgaat. Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat het niet zo goed gaat met Umut en dat hij aandacht zoekt in ander vertier. Maar is hij echt een hardvochtige nietsnut zoals de andere hangjongeren uit zijn buurt?

In Vliegen schetst Paulien Weikamp twee verhaallijnen. De ene speelt zich af in het heden en laat zien wat Umut meemaakt nadat hij zijn tot dan toe stomste en grootste criminele feit heeft begaan: joyriden met de auto van zijn vader en die vervolgens in de prak rijden. De andere verhaallijn speelt zich af in het verleden: wat is er aan de huidige gezinssituatie van Umut voorafgegaan? De auteur weet daarbij de spanning gedoseerd op te bouwen zodat de lezer van bij het begin van het boek voelt dat er iets gaande is, maar pas gaandeweg de puzzelstukken in elkaar kan laten passen. De lezer is er dan ook op gebrand om zo snel mogelijk te achterhalen wat er precies aan de hand is zodat hij het huidige gedrag van Umut kan begrijpen en verklaren. De lezer wordt daarbij ondersteund door de heldere en eenvoudige schrijfstijl van Paulien Weikamp die hem door het levensverhaal van Umut heen loodst.

In dat verhaal heeft Paulien Weikamp veel aandacht besteed aan een accurate opbouw van de setting en uitwerking van de personages. Bij het lezen van Vliegen waant de lezer zich zonder twijfel vlak in de buurt van de hangjongeren, gezeten op het veldje gras bezaaid met afval en ingesloten door de dreigende torenflats. De gelatenheid, gevoed door een toekomst zonder veel perspectieven, spreekt uit de omgeving waarin Umut en zijn kompanen zich moeten handhaven. De auteur weet tegelijk ook uitstekend de gedachten en handelingen van de tiener Umut te verwoorden. Hij maakt zich langzamerhand los van zijn ouders, maar verlangt nog steeds naar hun liefde en goedkeuring en wil hen ergens ook beschermen; tegelijkertijd wordt de lokroep van de hangjongeren uit zijn buurt steeds groter. De jongen komt, in zijn rijke emotiepalet dat tijdens het verhaal steeds meer komt bovendrijven, geloofwaardig en authentiek over.

Hoewel de tienerwereld in Vliegen centraal staat, is deze young adult door de interessante en brede thematiek ook zeker geschikt voor volwassen lezers. Een ietwat gemiste kans betreft enkele thema's die heel vluchtig worden aangeraakt, zoals dat van racisme. Dit thema had nog iets sterker in de verf kunnen worden gezet, al is het goed mogelijk dat vanuit de optiek van Umut racisme een dagelijks gegeven is en hij dit al niet meer als echt opvallend registreert.

Vliegen van Paulien Weikamp is een eenvoudig te lezen young adult die door zijn boeiende thematiek en spannende opbouw ook menig volwassen lezer zal beroeren.

Vliegen - Paulien Weikamp