De lafaard - Bas Steman RECENSIE

Recensie: De lafaard - Bas Steman

Auteur Bas Steman (1971) zet in De lafaard de omvangrijke Veluwse familie Buitenhuis in de schijnwerper, toegespitst op de broers Bartus en Gait in oorlogstijd. Mannen, puur als de natuur rondom hun boerderij in het buitengebied van Apeldoorn.

Steman verhoogt de authenticiteit door de broers bij het spreken onvervalst dialect in de mond te leggen. De verklarende woordenlijst achter in het boek maakt de tekst toegankelijk voor de stedeling. De auteur voerde gesprekken met tal van familieleden die de oorlog meemaakten en zette die op amusante wijze naar zijn hand. Je krijgt een uitstekend idee van hoe het er op het platteland aan toe ging in de Tweede Wereldoorlog.

Veluwse boerenjongens die niet met hun gevoelens te koop lopen. Dat wat ze werkelijk denken moet je van hun lichaamstaal aflezen. Neef Rudolf van de oudooms is daar zeer bedreven in. De Buut’nhuzen (geslacht Buitenhuis) zijn vanaf de 15e eeuw honkvast. Die laten zich door de moffen (scheldnaam van de Duitsers in oorlogstijd) niet zomaar even de les lezen.

De lafaard is een verhaal ter lering en vermaak. De gehechtheid aan het vee is mooi verwoord. Het moeten missen van een koe of paard wekt treurnis op die door een pantser heen dringt. De ontmoeting met de zoon van een Canadees die in deze streek vocht voor onze vrijheid brengt veel beleving met zich mee.

Het blijft lang gissen waarom de ene broer de andere met De lafaard aanspreekt. Dat is allemaal minder spectaculair dan de lezer waarschijnlijk verwacht. De couleur locale drijft in volle hevigheid naar je toe. Aan de receptuur van het typisch Veluwse gerecht Kruudmoes is een volle pagina besteed. Je bent er gek op of je kunt zelfs de lucht ervan niet verdragen. Er is geen tussenstation zo wijst de praktijk uit.

Steman bewijst met dit boek zijn veelzijdigheid. We kennen hem van zijn biografieën over Ramses Shaffy en Leontien van Moorsel, ook al geen vergelijkbare grootheden. Hij schreef al eens de wielerroman van het jaar en Morgan, een liefde haalde de achtste druk, werd vertaald in het Engels. En nu dus moeiteloos naar de streektaal.

Recensie: De lafaard - Bas Steman