Herfstdraad - Jamal Ouariachi RECENSIE

Recensie: Herfstdraad - Jamal Ouariachi

In Herfstdraad verhuist de werkeloze Jelmer met zijn vrouw Malieka en dochter Salina naar een buitenwijk van Amsterdam. Niet lang nadat ze in hun 'Vila Kakelbont' zijn getrokken, staat er een buurvrouw op de stoep die ze uitnodigt om een bijeenkomst met de medebuurtbewoners bij te wonen. De organisatie van Het Kruispunt regelt avonden waarin de inwoners alledaagse onderwerpen in het buurthuis kunnen bespreken. Enigszins verplicht voelend gaan Jelmer en Liek naar een bijeenkomst. Het duurt niet lang voordat de invloeden van Het Kruispunt zich in het leven van het gezin vermengen... 

Jamal Quariachi kiest ervoor om zijn personage Jelmer het woord te laten doen. De protagonist van Herfstdraad heeft met nogal wat narigheid te kampen. Ooit een gevierd auteur, maar zijn laatste boek werd alweer jaren eerder uitgegeven en het voorraadpotje geld is ondertussen op. In de tussenliggende tijd schreef hij columns voor diverse kranten, maar puntje bij paaltje komt het erop neer dat Jelmer huisvader is en dat zijn vrouw de centen verdient. Hij wíl wel aan een nieuw boek beginnen, maar het komt er maar niet van. Er komt geen letter op papier en de afleidingen zijn te groot. Hij weet dat het anders moet, maar hij is nogal laks. Als er op een dag een deurwaarder voor de deur staat, brengt dat een flinke barst in de relatie tussen de ouders van Salina. 

De ontmoetingen bij Het Kruispunt drukken tegelijkertijd een negatief gewicht op het -toch al- onstabiele huwelijk. Jelmer vindt de onderwerpen als rasechte Nederlander overtrokken en neigend naar omgekeerd racisme, terwijl Liek met haar Surinaamse wortels juist de waarheid in de gesprekken ziet en zich zorgen begint te maken over de toekomst van hun dochter. Vraagstukken als werkloosheid, financiën en racisme worden in het buurthuis besproken en geven tegelijkertijd de mogelijkheid tot zelfreflectie. Quariachi weet actuele onderwerpen in een onopvallend leven te vlechten, maar de uitwerking is niet zo succesvol. Doordat tegenstellingen tussen het echtpaar telkens weer op ruzies uitlopen en de benadering eenzijdig is, wordt de inhoud van Herfstdraad voornamelijk beklagend. De auteur gebruikt sarcasme en satire, maar de heftige toonhoogte zorgt dat deze openbaringen verzwakken. De keuze om de hoofdpersoon een zelfingenomen karakter mee te geven, wekt weinig gevoelens op tijdens het lezen en de opvattingen en uitspraken van Jelmer zijn dan ook met een flinke korrel zout te nemen. 

Zoals te verwachten, strandt het huwelijk tussen het echtpaar niet lang nadat ze hun intrek in Vila Kakelbont hebben genomen. De kostwinnares neemt haar dochter mee naar haar ouders en Jelmer blijft alleen achter. Meteen toont zich een tal van clichés. Het gebrek aan inspiratie voor een nieuw boek neemt alleen maar toe en hij verdrinkt zijn verdriet. Door een aantal buurmannen komt hij in aanraking met Deftig Rechts; een club met een denkwijze totaal tegengesteld aan Het Kruispunt. Ze lijken een oplossing te kunnen bieden voor het geldgebrek van Jelmer, maar of dat nou zo'n goede optie is...? De zienswijze van de mannenclub is in eerste instantie verfrissend, maar weet door teveel herhaling toch te vervelen.

De schrijfwijze van de auteur is prima: recht voor z'n raap, zonder lastige obstakels en met een goed tempo. De stof is uitgerekt in een kort tijdsbeslag, maar weet toch soepel weg te lezen. Het zijn de individuele woorden die de stof van Herfstdraad taai maken.

Recensie: Herfstdraad - Jamal Ouariachi