Het blauwe uur - Alexander Lernet-Holenia RECENSIE

Recensie: Alexander Lernet-Holenia

Graaf Wallmoden is een Oostenrijkse reserveofficier die deelneemt aan een legeroefening (augustus 1939). Wallmoden voert lange gesprekken over leven en dood en het gebied daartussen. Wanneer weet je zeker dat iemand leeft? Op een vrije avond leert hij Cuba kennen, een raadselachtige vrouw met een bijzondere reputatie. Hij wordt verliefd op haar en ze beloven elkaar de volgende dag weer te zien. Het lot zal anders beslissen: zijn legereenheid vertrekt naar de Poolse grens om Polen binnen te vallen. Hoe kan hij haar laten weten dat hij niet komt? Hij heeft haar echte naam en nummer niet eens? Hoe loopt dit af?

Alexander Lernet-Holenia heeft een beeldende schrijfstijl, die op een gegeven moment echter erg langdradig wordt. Wallmoden maakt in Het blauwe uur vreemde dingen mee, zoals duizenden krabben die naar het oosten trekken, vrouwen die bij hem in de kamer staan en het volgende moment verdwenen zijn, etc. Dronken visioenen in een surrealistische en absurdistische wereld, gesprekken die eigenlijk nergens over gaan. Een droomwereld die beschreven wordt in erg veel details. Je moet er met je hoofd goed bijblijven om het filosofische verhaal te blijven volgen.

Het is lastig om je met de hoofdpersonen van Het blauwe uur te identificeren. Cuba, de vrouw op wie Wallmoden verliefd wordt, creëert een afstand tussen hen beiden en ze is moeilijk te grijpen. Je weet niet wat er in haar hoofd omgaat. Wallmoden op zijn beurt is te langdradig, waardoor je het gevoel krijgt dat het een gesprekspartner is waar je maar niet vanaf komt.

Plottwists kom je in Het blauwe uur eigenlijk niet tegen. Wel is de roman is twee delen op te delen: de ontmoeting met Cuba en het binnenvallen van Polen. Tussen die twee delen voel je als lezer wel de verscheurdheid van Wallmoden: 'Opnieuw had hij het gevoel dat hij uiteen was gevallen in twee personen die totaal verschillend handelden. [...] Die persoon was eigenlijk bij de vrouw gebleven bij wie hij vandaan kwam.. [...]. De andere persoon werd echter meegesleurd door de gebeurtenissen. Die maakte geen plannen meer.'

Het blauwe uur heeft echter wel een paar mooie quotes: 'Wie ooit rijk is geweest, wordt nooit meer heel arm: hij weet dat het niet op het geld aankomt en dat geld bijzaak is.' En deze filosofische uitspraak: 'In elk geval was de tijd altijd niet meer dan een moment. Daarvoor was niets en daarna ook niets.'

Het blauwe uur is een roman die verhaalt over liefde en oorlog. Voor lezers die houden van een duidelijk verhaal is het geen aanrader, dan is het erg moeilijk om je hoofd bij het boek te houden. Voor lezers die houden van filosofische droomwerelden kan het een fijn verhaal zijn.

Recensie: Alexander Lernet-Holenia