De wedergekeerden - Georges Perec RECENSIE

Recensie: De wedergekeerden - Georges Perec

De wedergekeerden is een bijzonder verhaal over diefstal en een orgie in een kerk. Georges Perec heeft ervoor gekozen om bij de vertaling van deze roman alleen de e als klinker te gebruiken. Een zeer moeilijke klus, waar hij op een bijzondere manier in is geslaagd.

Georges Perec heeft zich al eerder toegewijd aan een lipogram: een tekst waarin de auteur een of meerdere letters niet gebruikt. Zo schreef hij eerder 't Manco, waarbij hij een van de belangrijkste letters uit het alfabet elimineerde; de letter e. In De wedergekeerden ging hij een nieuwe uitdaging aan om juist alleen de e te gebruiken. Persoonlijk vond ik dat dit ervoor zorgde dat het verhaal erg lastig gemaakt werd. Woorden werden afgekort, in oud Nederlands gezet, vaag naar het Engels vertaald en werkwoorden fout vervoegd. Het maakt de zinnen slechtlopend en het blijft storen gedurende het hele verhaal. Zo wordt ik geschreven als 'k, halsketting wordt neqeless en ontvoering wordt kedneppeng. Je krijgt de tekst wel gelezen, maar de inhoud komt niet over. Het verhaal pakt je daardoor niet, je wilt het niet verder lezen vanwege de inhoud, alleen vanwege de taalkunst.

Les Revenentes (1972) is vertaald door Guido van de Wiel, een moeilijke klus om in dit taaluniversum een vertaling te maken. Hij heeft ook de vertaling 't Manco gemaakt, waarin Georges Perec dus juist de e elimineerde. Voorheen was de verwachting dat De wedergekeerden in negen talen vertaald zou worden. Tot vorig jaar waren er pas twee vertalingen (Engels en Duits), februari 2022 kwam Guido van der Wiel met de, derde, Nederlandse vertaling. Dat er pas zo weinig vertalingen zijn gemaakt zegt waarschijnlijk iets over de moeilijkheidsgraad van de vertaling. Guido van de Wiel wordt dan ook geprezen voor zijn werk. Hij is namelijk niet de eerste die zich eraan gewaagd heeft Hugo Brandt Corstius brandde er eerder zijn vingers aan. Over de eerste paar bladzijde had hij een maand gedaan, wat zou betekenen dat hij 25 jaar over het hele boek zou doen - daar had hij geen zin in. 

Een roman die je moet lezen omwille van de kunst, niet de inhoud. Een bizar verhaal vertaald in een bijzonder jasje. 

Recensie: De wedergekeerden - Georges Perec