Zolang de citroenbomen bloeien - Zoulfa Katouh RECENSIE

Recensie: Zolang de citroenbomen bloeien - Zoulfa Katouh

Zolang de citroenbomen bloeien is een indrukwekkend verhaal over de revolutie in Syrië. Katouh weeft wanhoop, geluk en verdriet samen tot een heftig, emotioneel verhaal. Ze laat zien dat zelfs tussen de brokstukken van een oorlog hoop en liefde kunnen bestaan. 

In Zolang de citroenbomen bloeien maak je kennis met Salama. Salama is in de revolutie alles verloren wat ze lief heeft en leeft, samen met haar hallucinaties in het ziekenhuis in Homs en in een appartement. Ze doet alles wat ze kan om gewonden en zieken te helpen, maar het is dweilen met de kraan open. Haar hallucinatie Khawf dwingt haar de beslissing te nemen om te vluchten. Maar een plekje op een boot te krijgen is een zware klus waarvan Salama niet weet of ze hem aankan. Wanneer ze ook nog Kenan ontmoet, de man met wie ze eigenlijk gekoppeld was door haar ouders, wordt vertrekken nog moeilijker. 

Katouh neemt je in dit verhaal mee in een rollercoaster aan emoties. Iedere emotie even heftig, met tranen als resultaat. Hoe Katouh de hoop door laat sijpelen in een omgeving van zo veel angst is bewonderingswaardig. Ze zorgt ervoor dat je ogen niet snel genoeg langs de woorden gaan, je wilt dat er een einde komt aan de angst, maar je weet al snel dat de angst van vandaag alleen maar plaats zal maken voor de angst van morgen. 

De citroenbomen zijn een hoopvolle metafoor in het hele verhaal. In Homs, de plek waar het verhaal zich afspeelt, staan veel citroenbomen. De geur, de aanblik, alles komt terug in de passages waar hoop uit gehaald wordt. 'Ze herinneren me eraan dat de hoop nooit zal sterven zolang de citroenbomen bloeien.'  

Daarnaast verwerkt Katouh ook mooie gedachten over het leven in haar verhaal. Salama moet van Layla, haar schoonzus, overal op zoek gaan naar geluk. Niet pas ver in de toekomst op een andere plek, gewoon hier en nu. Overal is kans op geluk, zolang we het toelaten. Samen met Layla en Kenan gaat Salama op zoek naar kleur. Kleur in de stad, kleur in een schilderij of een zonsondergang. Prachtig beschreven taferelen, het is net of je zelf onderdeel uitmaakt van het verhaal.

Bij de start van het boek staat een waarschuwing dat het boek niet is voor mensen met een zwakke maag. Er worden namelijk heel wat gruwelijkheden beschreven. Persoonlijk vind ik dat Katouh de gruwelijkheden ontzettend goed weet te omschrijven, zonder dat het ranzig of vervelend wordt om te lezen. Het zijn waarheden, zo ging het in Syrië en het is goed dat daar aandacht aan besteed wordt.

Zoals Katouh zelf in haar eindnoot beschrijft: 'Deze roman verdiept zich in de menselijke emoties achter het conflict ... Jarenlang zijn Syriërs door een tiranniek regime gemarteld, vermoord en verbannen uit hun land, en we zijn het hun verschuldigd om ons in hun verhalen te verdiepen.' 

Recensie: Zolang de citroenbomen bloeien - Zoulfa Katouh