De stad in je hoofd - Tessa de Loo RECENSIE

Recensie: De stad in je hoofd - Tessa de Loo

Op 22 februari 1944 amputeren Amerikaanse bommen de Nijmeegse Bovenstad. Daarbij verliezen 800 mensen hun leven. Dat van duizenden anderen wordt er op slag door veranderd: Nijmegen is nooit meer hetzelfde.

Tessa de Loo neemt het als uitgangspunt voor de roman De stad in je hoofd, waarmee ze 40-jaar schrijverschap kracht bijzet. Het thema oorlog heeft zich in haar vastgezet. Eerder raakte Johanna Martina Duyvené de Wit, de naam die ze bij haar geboorte in 1946 meekreeg, lezers mondiaal met de oorlogsroman De tweeling.

Het verhaal in dit boek zet zich vast op de achtjarige Twan, die op de Nijmeegse rampdag zijn ouders en zusje verliest en met een onbekende peuter achter blijft. Het beïnvloedt zijn gedachtegoed maar slaat om in een trauma als zij-van-na-de-oorlog de Nijmeegse Benedenstad op de schop nemen om deze te transformeren in een moderne wijk. De sloop van zijn aan de middeleeuwen gelieerde woning maakt van hem geestelijk en lichamelijk een wrak. Non urinat in ventum….Iemand met verstand plast niet tegen de wind in; laat zich het moois uit het verleden, cultuur en architectuur, niet ontnemen.

De Loo kruipt in de huid van de achtjarige. Gesprekken met vele oudere Nijmegenaren versterken haar toch al grote inlevingsvermogen. Ze sublimeert het oppervlakkige gegeven naar een boeiend verhaal. Een schat aan herkenning voor de grijze hoofden onder ons bij wie ‘het’ uit hun prille jeugd is blijven hangen; een unieke inkijk voor latere generaties die het van horen zeggen moeten hebben. En natuurlijk heel speciaal voor Nijmegenaren die hun liefde voor de stad in het volkslied over de Sint Stevenskerk tot uiting brengen. De kerk waarvan brokstukken op de apothekerswoning van Twan’s ouders terecht kwamen.

De auteur schept sterke karakters, die op voorbeeldige wijze tot uiting brengen wat oorlog om de hoek teweeg brengt. Ze weeft er een verhaal omheen vol beleving. De strijd tussen het pure en het gekunstelde, tussen gevoel en ratio.  Ook het verhaal over de invloed van de omgeving, die bij de één wel en de ander niet los onlosmakelijke van de hengsels tilt. De peuter die het achter zich kan laten en Twan die er dreigt er onderdoor te gaan.

De stad in je hoofd is een jubileumgeschenk van de Loo aan haar lezers. Ze heeft in die 40 jaar niets aan vakvrouwschap ingeleverd. Hier spreekt eerder het gerijpte talent. Van veel in het leven is de houdbaarheid verwaarloosbaar: dit is een gebeuren dat beklijft.

Recensie: De stad in je hoofd - Tessa de Loo