Station Malma - Alex Schulman RECENSIE

Recensie: Station Malma - Alex Schulman

Wanneer Harriet’s ouders scheiden, krijgt haar vader haar toebedeeld, haar zus gaat met haar moeder mee. Als ze op een weekend haar moeder en zus mag bezoeken, gebeurt er iets tussen de zussen. Het zorgt ervoor dat ze elkaar daarna nooit meer spreken. Jaren later ontmoet Harriet Oskar, ze worden verliefd en krijgen een dochter, Yana. Het geluk duurt echter niet heel lang en op een dag verlaat Harriet haar man en kind. Wanneer Oskar sterft, maakt Yana eenzelfde treinreis als haar moeder/ouders naar station Malma. Daar hoopt ze een antwoord te vinden op alle vragen uit het verleden.

Alex Schulman veroverde een soort sterrenstatus bij de literatuurlezer met zijn eerste naar het Nederlands vertaalde roman, De overlevenden. De lovende kritieken spoten in het rond en dat doet natuurlijk reikhalzend uitkijken naar deze roman, Station Malma. En om maar meteen met de deur in huis te vallen, dit boek is geen onverdeeld succes. Misschien nog wel meer voor de lezers die De overlevenden niet hebben gelezen, omdat Schulman bij hen geen buffer heeft opgebouwd en puur op dit boek beoordeeld wordt.

Natuurlijk kan Schulman schrijven, daar bestaat geen enkele twijfel over. Hij vormt prachtige zinnen die in een natuurlijk ritme in elkaar overvloeien, zonder verwaand te klinken.

En hij lag daar met zijn dochter vlak bij zich. Hij drukte zijn neus tegen haar hoofd en rook een geur die hij nog niet kende, perzik maar dan dieper, ongrijpbaarder, en vroeg zich af of het de wasverzachter in haar kleertjes kon zijn? Maar terwijl hij haar zachte haar streelde, realiseerde hij zich dat babyhoofdjes zo ruiken. En hij lag die nacht dicht bij haar, voelde haar warme lijfje tegen het zijne, en hij wist dat hij haar nu nooit meer zou laten gaan.

In die zinnen weet hij af en toe zulke sterke gevoelens over te brengen, die meestal een melancholische of droevige ondertoon hebben. Sommige passages moet je wel twee keer lezen, omdat ze je overspoelen en omdat je gewoonweg twee keer nodig hebt om ze helemaal tot je te nemen. Om de volle betekenis er van te begrijpen en het in het goede perspectief te plaatsen. Station Malma is een vrij dun boek en de schrijfstijl van Schulman zorgt ervoor dat je het vlot kan lezen. Toch heb je het niet zomaar uit, omdat het ritme van het verhaal langzaam is.

De treinreizen die de verschillende personages ondernemen vormen een belangrijk onderdeel van de verhaallijnen. Treinen symboliseren verschillende zaken in literatuur en veel van die betekenissen kan je ook toepassen op Station Malma. De reis van de personages heeft in dit geval eenzelfde doel, Station Malma, en verbindt hen dus door tijd en ruimte heen. Yana maakt in dit verhaal ook een nieuwe start door de treinreis, haar vader is net overleden en ze wil de antwoorden op vragen uit het verleden gebruiken om haar eigen leven beter op de rails te krijgen (mooie verwijzing naar de treinen).

Schulman gebruikt drie perspectieven van waaruit het verhaal verteld wordt. Dat verhaal beslaat meerdere generaties en focust rond het leven van Harriet. Eén van de perspectieven is dan ook Harriet het hare, naast dat van Oskar en Yana. De personages zijn getroebleerd en dat is doorheen het hele verhaal sterk te merken. Schulman heeft het aantal personages tot een minimum gereduceerd, dus je verwacht een grote focus op de karakters. Dat is natuurlijk waar, maar er zit toch een addertje onder het gras. Veranderen doen de personages amper en dat geeft ze iets heel stug mee. Ze zijn uitgewerkt genoeg, zodat je bepaalde gedragingen begrijpt omdat de motivatie ervoor helder wordt uitgelegd, maar er blijven doorheen heel Station Malma ook vraagtekens oprijzen. Zaken die gebeuren waarvoor je niet echt een verklaring kan vinden. De verbinding die je als lezer voelt met de personages is minimaal. Dat komt deels door de perspectiefwisselingen en de vele flashbacks, maar het komt ook doordat de personages nu eenmaal niet echt aimabel zijn.

Station Malma snijdt genoeg thema’s aan, waar familie en psychische gezondheid zeker de belangrijkste van zijn, maar je moet als lezer zelf op zoek naar de uitwerking. Je kan het verhaal lezen zonder je heel druk te maken over de diepere lagen, maar dan is het plot vrij dun. Duik je er wel dieper in, mis je af en toe de juiste uitwerking van de thema’s. Op die manier blijft Station Malma stranden tussen wal en schip en moet je het doen met de vele prachtige scènes, zonder dat het hele plot je van je sokken blaast.

Recensie: Station Malma - Alex Schulman