Spiegeldagen - Mark H. Stokmans RECENSIE

Recensie: Spiegeldagen - Mark H. Stokmans

Met de roman Spiegeldagen rondt Mark H. Stokmans  (1975) een tweeluik af dat werd ingezet met Land van echo’s. Hij steekt hierin de loftrompet over Spanje en de Spaanse natuur. Kleinzoon Ruben van een overleden opa en een verdwenen oma krijgt van zijn directe familie opdracht om als makelaar een prachtig Moors landhuis aan de man te brengen. Gaandeweg groeit daarbij de weerzin. Die zwelt aan tot een obsessie wanneer Ruben samen met de lezer de geschiedenis ervaart die het landhuis Alqueria met zich meedraagt.

Een verhaal dat raakt aan de naweeën van de Spaanse Burgeroorlog, aan de vraag of verwanten zich lieten meeslepen door het gedachtegoed van Franco, of juist ogenschijnlijk de zijde van de dictator koos.

Het speelt zich af in Encesero, een gebied dat ligt ingeklemd tussen Valenvia en Alicante, daar waar straatarme vissers, en zeker de Roma’s onder hen, de hongerdood op afstand trachten te houden door vangsten met behulp van licht op wankele posities in rotsformaties.

In Spiegeldagen weeft de auteur er een beklemmende familiegeschiedenis doorheen, met een ruime portie tragiek. Liefde die aanstotelijkheid overwint door generaties heen.

Steeds hangt de vraag boven de markt of in Ruben verstand of gevoel zal domineren. Met het bijschakelen van steeds nieuwe brokken uit het verleden neemt het verlangen in Ruben toe om zijn oma te vinden. Ontwikkelingen die hem sterken in de overtuiging dat  Alqueria del Moro in  het bezit van de familie moet blijven. Haar terugvinden is de sleute3l om het verkwanselen van het landhuis aan rijke dwangmatige heersers te voorkomen. Allerminst eenvoudig, zeker niet als blijkt dat een Nederlandse tak haar hart aan één van die rijke macho’s verpand heeft.

Een meeslepend verhaal, waarbij je wordt meegezogen in de vertwijfeling van een vrouw die haar geheimen niet prijs wil geven om erger te voorkomen maar daarmee wel hoop en wanhoop ongewild leidt naar een puinhoop.

Verwikkelingen die de tragiek vrij baan geven en slachtoffers eisen. Een bijzonder aspect is de passie die de hoofdpersoon opvat voor Venetië. Hij is vastbesloten daar zijn toekomst te vinden, maar de opdracht in Spanje doet het anders verlopen. Zeker ook als hij daar een Venetiaan ontmoet die  hem met het schilderij La Tempesta van Giorgione confronteert. Een zigeunerin, een soldaat en een kind dat van grote symbolische waarde is voor de afloop.

Spiegeldagen is een roman waarin Stokmans schildert met sfeervolle zinnen , als degene waarbij de nevel kleuren uit de stad trekt. Geschreven met veel gevoel voor Spanje dat hem na aan het hart ligt. Wat dat betreft moeten de lezers die dit land nog negativiteit toedichten, gestoeld op de Tachtigjarige Oorlog, zich wapenen…..

Een heerlijke mixture van familiair verleden en heden om daarmee te pogen de toekomst te sturen.  Als het om oplossingen gaat ervaart de lezer dat veel deuren gesloten en slechts weinig ramen geopend zijn.

De auteur laat hier duidelijk zijn hart spreken. Hij maakt er geen geheim van dat hij de inspiratie vond in datgene wat de jeugd hem bracht met inbegrip van een huwelijksreis naar Spanje. Een verhaal dat doordringt in de vezels van de menselijke roerselen. Het is de auteur vergeven dat zijn verklarende woordenlijst verre van compleet is en dat hij bijvoorbeeld met het thema van de hoofdstukken zijn lezers met huiswerk opzadelt. Schuilt hierin enige opzet? Het aanzetten van de verplichting om je te verdiepen in het Spaans dat in zijn ogen zoveel melodieuzer klinkt?

Land van echo’s kreeg vorig jaar de Boekhandelprijs 2023 toegekend; kan Spiegeldagen er mee wedijveren?

Recensie: Spiegeldagen - Mark H. Stokmans