Satirië - Arie Storm RECENSIE

Recensie: Satirië - Arie Storm

In zijn nieuwste roman Satirië schopt Arie Storm weer wild in het rond. De auteur en literatuurcriticus staat erom bekend de Nederlandse literaire scène op de korrel te nemen en dat is in dit boek niet anders. In zijn gekende ironische stijl moet alles en iedereen die iets betekent in de literaire wereld eraan geloven.

Satirië is eigenlijk een soort van innerlijke monoloog van Storms alter ego August Voois, die de lezer al kent van eerdere romans als Diadeem van dauw (2017) en List en leed (2019). Voois is door de nieuwe boekenchef van de krant op een zijspoor gezet en hij zint op wraak. Het werk is duidelijk autobiografisch, want ook Storm werd bij Het Parool als recensent ontslagen, is net zoals Voois schrijver van eerder minder populaire werken en ging ook voor een studentenblad schrijven. Al gauw wordt Voois redacteur van Satirië, maar het liefste loopt hij rond in Amsterdamse parken, mijmerend over de teloorgang van de Nederlandse literatuur en nadenkend over hoe hij de handgranaat, die hij met zich meedraagt in zijn binnenzak, zal gebruiken om zijn woede te koelen.

Zoals steeds spuwt Storm kritiek op het literaire bedrijf in het algemeen. Recensenten worden vandaag vervangen door boekhandelaren die enkel gedreven worden door commerciële overwegingen. Bovendien is de Nederlandse literatuur verworden tot oersaai en vervelend proza geschreven door zichzelf perfect wanende parvenu’s als Ilja Leonard Pfeijffer, Tommy Wieringa en Pieter Waterdrinker. Daarnaast moet bijna de hele Nederlandse literaire scène eraan geloven: niet alleen de gebrekkige schrijvers, maar ook de onwetende lezers. Om nog maar te zwijgen van de docenten Nederlandse literatuur die godbetert Nescio en Wolkers laten lezen. Vol rancune fulmineert Storm/Voois verder tegen de teloorgang van de Nederlandse literatuur. De kenner van het wereldje herkent tussen de regels door de kritiek op collega-recensenten, de Palestijnse schrijfster Shibli en de uitgeverij Koppernik (in het boek fijntjes Mefisto genoemd). Storm kan schrijven, dat staat vast. Vaak is hij grappig en zijn ironische stijl is ongeëvenaard, maar in Satirië is de humor en de kritiek soms misplaatst, waardoor hij zichzelf pijnlijk onderuithaalt. Hij brengt dit keer niets nieuws en klinkt minder verfrissend en humoristisch dan in zijn vorige werken. Metafictie is een belangrijk aspect in zijn werk. Hij weet meestal heel goed te spelen met fictie en werkelijkheid, maar in Satirië loopt het vaak mank. Is zijn gespeelde rancune dan toch geen fictie en wordt zijn gesmaakte ironische stijl daardoor beïnvloed? Feit is dat hij zichzelf dit keer bezondigt aan datgene waartegen hij zo fulmineert: hij gaat zichzelf herhalen waardoor het saai proza wordt. De sprankel van de satire, de ironische ondertoon heeft wat van zijn glans verloren. Tijd om zich te bezinnen en de handgranaat goed in te zetten.

Recensie: Satirië – Arie Storm