De grimmige lente van 1940 - Marc Verschooris RECENSIE

Recensie: De grimmige lente van 1940 - Marc Verschooris

Jongeren uiten zich in/over De grimmige lente van 1940

Marc Verschooris, (1956) een auteur die de Tweede Wereldoorlog als specialisme heeft, trok met grote precisie de lotgevallen na van achttien jongeren in deze periode. Het resultaat is een betrouwbare informant over datgene wat mensen in de bloei van hun leven doorstonden en/of veroorzaakten. Het levert indrukwekkende verhalen op met een accent op datgene wat oorlog in de jeugd losmaakt. Al helemaal wanneer deze vatbaar is voor dwaalwegen, al dan niet door behoeftigheid in de armen van het kwade gedreven.

In dit geval in België, met waar dat toepasselijk is een uitstap naar Nederland. In zijn voorwoord looft emeritus professor Walter Prevenier de zorgvuldigheid waarmee Verschooris te werk gaat.Een schrijver met groot inlevingsvermogen die zich daardoor in zijn onderzoek niet laat misleiden. Alleen datgene wat hij via een intensieve zoektocht in archieven en via gesprekken met betrokkenen hard kan maken krijgt een plaats. Niet meegaan in de mist van algemeenheden, nooit der afslag naar het6-zal-wel, maar uiterst gefundeerd. Collaboratie  en het vergrijp aan de Joden  krijgen in De  grimmige Lente van 1940 de aandacht die ze behoeven. Gefocust vooral op wat zich afspeelde in Gent, de stad waar hij lector was aan de Hogeschool en waar het traceren dicht bij huis hem de meeste kapstokken bood.

Bestwil

In de verhalen geen draai om fysiek geweld, maar veel meer een accent op de weg er naartoe. Liegen om bestwil is gemeengoed als het gaat om het redden van het vege lijf. Dat het in sommige gevallen bij het ontsporen van bevattelijke jeugd leidt tot de dood van een ouder en in hogere mate van een bevriende relatie is maar al te waar. Het liegen dat zover gaat dat degene die de leugens debiteert er zelf in gaat geloven. Afschuiven van een mislukte opvoeding op het bord van het onderwijs is een gegeven dat anno 2024 niet aan kracht heeft verloren.

Verschooris mag de klassieke academische opleiding aan zich voorbij hebben laten gaan: hij staat met zijn werkwijze in de schoenen van de oprechte wetenschapper.

Rechtspraak

Het is een bekend gegeven dat doortrapte nazi’s na de oorlog in de jurisprudentie vaker wel dan niet goed wegkomen. Ook hierin  verschaft De grimmige Lente van 1940 nuttige informatie, die tot het uiterste is gewikt en gewogen. Nooit het simpele vaststellenen, altijd het verklaren en daar waar de bronnen het niet mogelijk maken het terzijde schuiven. Een auteur die het gedachtegoed van zijn vader meekreeg en net als hij, ondanks ernstig fysiek ongemak, het analyseren van toedracht niet in een lagere versnelling zette.

Dick van der Veen

Recensie: De grimmige lente van 1940 - Marc Verschooris