Joe Speedboot - Tommy Wieringa RECENSIE

Recensie: Joe Speedboot - Tommy Wieringa

Wat is er mooier om het twintigjarige jubileum van een boek te vieren (een jaar te vroeg weliswaar), dan het centraal te plaatsen in de bibliotheekcampagne ‘Heel Nederland Leest’. In de hele maand november wordt Joe Speedboot gratis uitgedeeld aan de bibliotheekbezoekers, in de hoop de toch al populaire roman een stroom nieuwe fans te verschaffen.

Fransje Hermans wordt wakker uit een coma na een ernstig ongeluk, maar voor de tiener zal niets meer hetzelfde zijn. Het enige lichaamsdeel dat nog behoorlijk functioneert is zijn rechterarm, en die arm krijgt de zware taak al de rest te compenseren. Met de hersenen van Fransje is niets aan de hand, maar doordat hij niet praat en in een rolstoel zit, wordt er vaak genoeg gedacht dat hij ze ook niet allemaal op een rijtje heeft. Maar zo denkt de nieuweling in het dorp helemaal niet. Joe Speedboot sluit vriendschap met Fransje en helpt hem zo af en toe te ontsnappen aan de kooi waar hij in gevangen zit.

De editie van Heel Nederland leest heeft een flitsende gele kleur, en ook de letters spatten van de cover af. Het doet bijna pijn aan je ogen, maar goed, het gaat om de inhoud en als je het boek na deze lezing zo geweldig vindt dat je een andere editie in je kast wil dan zijn er zat en heeft nagenoeg elke kringloopwinkel er wel eentje staan.

Het verhaal van Joe Speedboot gaat zeker niet alleen maar over het personage Joe Speedboot. Het gaat waarschijnlijk meer over Fransje, maar die observeert zijn omgeving en vertelt erover. Daardoor zijn de vrienden en familie van Fransje onderworpen aan een onderzoekende blik en kijk je naar hen door zijn ogen. Of hij altijd de waarheid vertelt, en hoe objectief die waarheid is, dat is iets wat je als lezer zelf moet proberen uitmaken.

Joe Speedboot is een fantasierijk verhaal. Wat niet betekent dat het ongeloofwaardig is, maar je moet de zaken af en toe met een korrel zout nemen en Wieringa test de grenzen van wat mogelijk zou zijn in het echte leven tot het uiterste. Het laat je als lezer in mogelijkheden geloven, om je eigen kunnen te cultiveren en te ontwikkelen en daarmee je eigen wereld te veranderen. Joe Speedboot heeft bijvoorbeeld zijn naam veranderd en probeert continue om in zijn leven ook veranderingen aan te brengen. De rusteloosheid die daarmee gepaard gaat, is heel herkenbaar en kenmerkend voor gedreven, unieke en intelligente persoonlijkheden. Dit alles zorgt wel voor een specifieke sfeer en daar moet je je als lezer wel aan kunnen overgeven.

Fransjes fysieke beperkingen lijken aan de start van het boek bepalend en geven je een gevoel van medelijden, maar Wieringa buigt dat heel snel om. Daarmee verdwijnt naarmate het verhaal vordert ook het grote verschil tussen Joe en Fransje. De zwartgallige humor die de auteur gebruikt om Fransje te laten openbloeien voor de ogen van de lezer voelt oprecht en zorgt ervoor dat je Fransjes beperking niet meer ziet na een tijd. De karakters van Fransje, Joe en PJ krijgen diepgang en hebben absoluut hun slechte en goede kanten.

Het verhaal heeft een hoog tempo, en dat zorgt ervoor dat je niet kan ophouden met lezen. Er zitten weinig dode momenten in en er gebeurt veel, zowel qua plot als qua karakterontwikkeling. Af en toe voelt het als een verrassing en misschien is het met name het einde dat je graag anders uitgewerkt had gezien als lezer.

Joe Speedboot is een toegankelijk, maar een beetje bizar verhaal dat wel lange tijd in het geheugen van de lezer zal blijven hangen. Er zit veel in om over na te denken, en Wieringa heeft geprobeerd om dat in een interessante verpakking te stoppen. Dat is voor het merendeel van het boek goed gelukt, en het is maar een enkele keer dat het er wat te dik op ligt of dat het een fractie belerend aanvoelt.

Recensie: Joe Speedboot - Tommy Wieringa