De weduwe van de kolonie - Marja Visscher RECENSIE

Recensie: De weduwe van de kolonie - Marja Visscher

De weduwe van de kolonie: historische roman die beklijft

Asschen Kaatje, of wel Kaatje Nachtegaal, is het ultieme voorbeeld van een vrouw die in de eerste helft van de negentiende eeuw haar weg weet te vinden doorn een oerwoud van tegenslagen. Marja Visscher (1952) knoopt er in deze ‘realistische fictie’  de handel en wandel in de Maatschappij van Weldadigheid in Drenthe aan vast.

Kaatje, die met een askar door Rotterdam loopt, en voor een meer dronken dan nuchtere Nelis zorgt, leeft van afval. Onder valse voorwendsels wordt het stel naar Drenthe gelokt, waar ze op weg zijn naar de strafkolonie Veenhuizen. Nelis overlijdt onderweg en door een hulpvaardige legerofficier die papieren verwisseld mag ze een huis in Wilhelmninaoord betrekken. Daar speelt zich van alles af. Uiteindelijk moet ze kiezen tussen een schaapherder die  zich over de radeloze4 vrouw ontfermt en de genoemde officier.

Twijfel

Een aandoenlijk verhaal over behoeftigheid in de ergst denkbare vorm en de wilskracht van een jonge vrouw die  haar eigenwaarde behoudt in een wereld vol onrecht.

De weduwe van de kolonie ontleent het ontstaan aan een bundel van Van Koetsveld, die weinig op heeft met Johannes van den Bosch als initiatiefnemer voor de kolonie. 

Visscher plaatst hem in de christelijk conservatieve vleugel die zich de eigen weldadigheid door dit initiatief ontnomen ziet. Dat er een Kaatje n de Rotterdamse Boompjes heeft bestaan lijkt niet aan grote twijfel onderhevig. Dat in de kolonie leiding en toezicht gelieerd waren aan hebzucht kan nog wat steviger worden onderbouwd.

Van den Bosch had er in ieder geval een primeur mee voor West Europa en aan zijn goede bedoelingen zijn ondanks de uitschieters niet worden miskend.

Ontroerend

Het verhaal van Kaatje grijpt je aan. Visscher laat hier met kennis van zaken een vat vol creativiteit leeg stromen. Een plot vol verrassingen waarin verpaupering en drama een positieve wending nemen. Een jonge vrouw die veel voor de kiezen krijgt in het zich eigen maken van wat de beschaving al een tijd heeft neergelegd.

Haar groei naar volwassenheid loopt op momenten vast in een botsing tussen ratio en gevoel. Impo0nerend hoe De weduwe van de kolonie daaraan een slingerbeweging geeft.

Om met de auteur te spreken: Kaatje is een kind dat danst op toekomstmuziek en voor ze het slotakkoord voelt klinken enkele keren uit de pas moet lopen. Je wordt in het tijdsgewricht meegetrokken, stapt over wat al te gezochte overgangen heen omdat het ontroerend inkleurt. Tot aan de laatste bladzijden blijft de vraag wie van de twee om een uitkomst vragen.

Prachtige sfeertekeningen en rake typeringen dragen bij aan het leesgenot.

Recensie: De weduwe van de kolonie - Marja Visscher