- Home
- Recensies
- Boekrecensies
- Ik heb nog nooit gelogen - Elsbeth Etty

Recensie: Ik heb nog nooit gelogen - Elsbeth Etty
Elsbeth Etty: excellente biografie Hugo Brandt Corstius
Voor wie Hugo Brandt Corstius (1935-2014) goed wil leren kennen is de biografie Ik heb nog nooit gelogen die Elsbeth Etty ( Hulshorst 1952) over hem schreef, een onmisbaar gegeven. Bewondering voor de taalvirtuoos staat haar niet in de weg bij het beschrijven van zijn levensgeschiedenis. Bij die veelheid aan informatie geen sturing. De lezer krijgt de volledige vrijheid om zich een mening te vormen over de man die een halve eeuw lang de meest gewaardeerde en tevens meest gevreesde columnist was die zijn publiek met over de dertig pseudoniemen bediende.
We zouden ons niet verbazen als bij deze en gene die dit boek leest de uitdrukking ‘Hoe groter geest, hoe groter beest’ komt boven drijven. Je moeder beschimpen , partners en kinderen in de steek laten. Maar het is aan de ene kant de vraag in hoeverre je de genie in taal- en letterkunde grote wetenschappelijke betekenis kunt toedichten en aan de andere kant is het zo dat hij zich in de ogen van verklaarde tegenstanders hooguit beestachtig liet gaan in het polemiseren, waarbij religie, het koningshuis en rechts het moesten ontgelden. Een volslagen gebrek aan inlevingsvermogen, is eerder iets wat aanwijsbaar boven komt drijven.
Egocentrisch
Brandt Corstius komt naar voren als een man die meer uit zijn hersens haalt dan uit zijn hart. Verdacht veel trekken van autisme. Groot voorvechter van de democratische waarden. Iedereen die daarbij aan de randen knabbelde werd door hem als Piet Grijs of in welke andere hoedanigheid ook neergesabeld. Diep geraakt door de Tweede Wereldoorlog, verklaart tegenstander van racisme, antisemitisme en discriminatie. Idolaat van Eduard Douwes Dekker, met wie hij het fenomenale als columnist, de amoureuze uitglijders en het polemiseren gemeen had. Het lukte hem niet om zijn droom – een biografie over Multatuli – waar te maken; net zo min als Liesbeth Koenen erin slaagde een biografie over hem te realiseren. Van haar voorbereidende werk is door Etty dankbaar gebruik gemaakt, maar wel met de constatering dat Koenen nog niets op papier had gezet en zij zich in het uitschrijven door niets en niemand dan haar eigen oordeel liet leiden.
De man met zijn buitengemene taalacrobatiek, onovertrefbaar in opperlan(d)se uitingen, gevoed door anagrammen en palindromen, was vooral een fan van zichzelf, miste het vermogen zorgzaam te zijn voor drie kinderen uit zijn eerste huwelijk, liet ze voelen dat ze zelf hun koers moesten bepalen, maar vervreemde zich ook niet van hen Een geniale gek, meldde een van de bronnen die de kinderen aan het woord laat.
Conflicten
Hij laat zich door niets en niemand weerhouden als iets niet strookt met zijn vastgeroeste opvattingen. Religieus en rechts krijgen de grootste vernederingen over zich heen.
Cynisme en sarcasme in de hoogste versnelling. Lubbers, Bolkestein en professor Dijkhuizen behoren tot zijn slachtoffers. Velen nemen het, voor hen prevaleert zijn sublimiteit als schrijver.
Hij krijgt zijn zin niet om Renate3 Rubinstein tot een huwelijk te verleiden, zijn grote tegenspeler als columniste. Hij raakt met haar in een durend conflict.
Etty schrijft het allemaal fijngevoelig op. Heel bijzonder ook de gekantheid tegen zowel Fortuyn als Van Gogh, die beide kort na zijn polemiek worden vermoord. De vraag of hij met zijn columns daarin een rol speelde heeft kennelijk niemand hardop durven stellen.
Bijzonder ook de homoseksuele relatie met Hans van den Bergh. Ze laten elkaar nooit helemaal los, maar geven prioriteit aan een vrouw. Hugo luist er wel pap van. Dat hij er 2.000 verleidde lijkt een van de stelselmatige verbeeldingen, maar dat hij berm het heel veel tussen het laxans heeft gelegen maak Ik heh nooit gelogen wel realistisch.
In de laatste jaren van zijn leven slaat Alzheimer toe. De lastige, veeleisende, slimme, geile, egocentrische columnist met zijn afstotende karakter transformeert in een vriendelijke oude baas.
Etty registreert het allemaal op aansprekende wijze. Het maakt dit boek behalve voor puristen ook van grote waarde voor de massa die minder net de taal heeft en het is precies die verdienste welke Hugo Brandt Corstius mag worden toegeschreven. Sprankelend onderhoudend epos over de mens achter een bijzonder woordkunstenaar.
Recensie: Ik heb nog nooit gelogen - Elsbeth Etty
Ik heb nog nooit gelogen
-
Auteur:
Elsbeth Etty -
Verschenen:
12 november 2024 -
Uitgave:
ISBN 9789021490786
Uitgever Querido
480 pagina's -
Uitgever:
Querido -
Genre:
Non-fictie
-
Onze waardering:
-
Members waardering:
(0 stemmen) -
Omschrijving:
Gedurende een halve eeuw heeft Hugo Brandt Corstius als geen ander het publieke debat in Nederland gedomineerd. Onder de namen Piet Grijs, Battus, Stoker, Maaike Helder, Jan Eter en tientallen andere pseudoniemen haalde hij in alle media die ertoe deden de autoriteiten het bloed onder de nagels vandaan – met ijzersterke logica en met humor.
In haar sprankelende en vlot geschreven biografie van Brandt Corstius onderzoekt Elsbeth Etty wat deze gevreesde polemist, getalenteerde humorist en geniale woordkunstenaar van Opperlandse taal- & letterkunde dreef. Ze belicht zijn door de Tweede Wereldoorlog bepaalde achtergrond en jeugd, zijn met mystificaties omgeven privéleven en zijn opzienbarende, veelal geheime, liefdesaffaires.
Naar eigen zeggen loog hij nooit, maar veel heeft hij verzwegen...
Nieuwste artikelen
-
Streamen met lage energiekosten
-
Winter in de bergen - Susan Wiggs
-
Operatie Cupido - Jorine Lamsma
-
De pantergod - Katja Brandis
-
Hellenacht - Lars Mytting
Gerelateerde artikelen
-
Sneak Peek Violet: part I
-
Deze films en series verschijnen in mei op Netflix
-
Recensie: Eiland in bloei