De man in Westerbork - John Kuipers RECENSIE

Recensie: De man in Westerbork - John Kuipers

In 1942 wordt het lijk van een man waargenomen dat aan een kruis is gespijkerd. Een gruwelijke daad, in toch al ellendige tijden waarin het Duitse regime ook in Nederland vorm aanneemt. Charlie Swienick, de hoofdinspecteur van de Haage recherche, wordt op de zaak gezet. Hij ontdekt dat de kruimeldief die aan het kruis gespijkerd was een kleine vondst is in een zwendel van de Joodse onderwereld. Maar de oorlog manifisteert zich en invallen en transporten van Joden zijn orde van de dag. De Schutzstaffel hijgt in de nek van Charlie terwijl hij de waarheid boven tafel probeert te krijgen. Hij moet wel, want de SS'ers hebben hem slechts een week gegeven om de zaak op te lossen voordat er persoonlijke gevolgen merkbaar zullen worden...

De man in Westerbork is het derde deel van een reeks waarin inspecteur Swieninck centraal staat. John Kuipers debuteerde in 2022 met Musserts schaduw, het eerste deel van deze reeks, en nam hiervoor een Gouden Strop in ontvangst. Hier opvolgend zijn Het bedrog van Göring en De man in Westerbork uitgebracht. Hoewel de politiecasussen en historische thema's op zichzelf te lezen zijn, wordt er een tijdlijn aangehouden die start bij het begin van de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor levert het meer plezier om de boeken in volgorde te lezen.

Kuipers heeft een aangename schrijfstijl die soepele zinnen combineert met tal van details. De setting van De man in Westerbork is voornamelijk Den Haag en als je niet met deze stad bekend bent, zorgt de auteur wel dat je er een goede inschatting van kunt maken. Straatnamen; belangrijke of bekende gebouwen en andere architectuur boetseren het decor, terwijl de details over onder andere de sobere leefwijze en klederdracht de kleur erin aanbrengen. Het is opmerkelijk hoe alles in elkaar vloeit en het is ook wel duidelijk hoe grondig onderzoek er naar het onderwerp is gedaan. Achterin het boek is een namenlijst te vinden waarin de personages die echt hebben bestaan beknopt zijn omschreven. Naast dit kundige staaltje journalistiek wandelen de fictieve elementen het verhaal in waardoor het geheel erg prettig wegleest. Narigheid overwoekert niet omdat op de juiste momenten de positieve kanten van de mens wordt ingezet. De weegschaal is het gehele boek in balans.

Charlie is het personage dat centraal staat in het boek. Hij lijkt een geharde man, maar heeft eigenlijk een heel klein hartje. Zijn omgang met verdachten, kennissen en familie is realistisch, waardoor er gemakkelijk empathie voor hem groeit. Andere personages tonen hun karaktereigenschappen in mindere mate. De mensen die in zijn zakelijke en persoonlijke leven belangrijk zijn, tonen hun aandeel en laten flarden van hun karakter los. Andere personages dienen vooral voor de invulling van het verhaal. Prima keuze, omdat het boek anders onnodig lang en ingewikkeld was geworden.

De spanning van De man in Westerbork is op redelijk niveau. De auteur maakt bij tijd en wijle zeker gebruik van visueel hartzeer en ook zorgt de race tegen de klok voor een bepaalde manier van spanning. Maar om heel eerlijk te zijn: spanning zou niet de reden moeten zijn om dit boek te lezen. De vele details geven het verhaal gestalte, maar zwakken tegelijkertijd de tensie af. Beperking in de schrijfstijl zou een geheel ander boek tot gevolg hebben. Ze zorgen namelijk voor levensechte personages en trekken je het verhaal en de gruwel van de Tweede Wereldoorlog ín. Zie het liever als een historische roman met een duister en spannend randje. Of als misdaadliteratuur, dan zul je zeker niet bedrogen uitkomen!

De man in Westerbork steekt prima in elkaar: de personages intrigeren, de setting is bijzonder realistisch en de schrijfwijze meer dan aangenaam. Het is een aanwinst in de Nederlandse misdaadliteratuur te noemen.

Recensie: De man in Westerbork - John Kuipers