Man maakt stuk - Maurits de Bruijn RECENSIE

Recensie: Man maakt stuk - Maurits de Bruijn

Man maakt stuk is een relaas van iemand die zijn kant van het verhaal wil laten horen, die zijn hart uitstort. Het is aangrijpend op bepaalde momenten, en het schuurt op andere. Als je begint met lezen is er geen stoppen.

"Het begon met een geluid dat ik nooit eerder had gehoord. Een geluid en een geur, een storende damp die mijn keuken binnendrong en de erker die eraan grenst."

David krijgt de kampen met overlast van een groep jongeren. Precies onder zijn erker hebben ze hun ontmoetingsplaats en de geluiden zetten David op scherp. Maar niet alleen David, want de hele buurt blijkt de overlast te ervaren...

"Het zal nu ongetwijfeld als een zwak verweer klinken, maar het is echt zo: het is helemaal vanzelf gegaan. Het moment zelf kan ik me niet meer goed herinneren. Het zat al in me en moest een weg naar buiten vinden."

David vertelt zelf zijn verhaal. Vanaf het begin is het duidelijk dat er iets is gebeurd. Het lijkt alsof de verteller in het reine wil komen en daarvoor de hele geschiedenis vanaf het begin kwijt moet aan een ander persoon (de gedupeerde?). Dit gegeven, waar je dus al mee start, maakt het relaas spannend. Je zit steeds te wachten op meer informatie, op meer puzzelstukken om een compleet beeld te krijgen. Wat is er gebeurd en waarom?

Al is dit gegeven belangrijk vanaf de start, toch draait het verhaal in Man maakt stuk niet alleen daarom. Het is zoveel meer. Man maakt stuk is geen coming-of-age, maar schurkt daar wel tegenaan, want het gaat een stukje over jezelf vinden. Weten wie je bent en waar je voor staat. Wat goed voor je is en wat niet. Welke druk ervaar je vanuit de maatschappij en wat doet dat met je. Allemaal belangrijke vragen die tussen de regels door gesteld worden en waar het hoofdpersonage voor zichzelf toch graag een antwoord op zou krijgen.

"Vanachter de balie naast de ingang waar ik vier keer per week acht uur lang plaatsnam kalfde mijn ziel elke dag een stukje verder af, omdat ik werd genegeerd, verkeerd begrepen of gekleineerd."

Discriminatie is een groot thema in het boek. Als je niet in het blanke heteronorme gedeelte van de bevolking valt, dan komen er opmerkingen op je af. Van mensen die je goed kent, én van mensen die je helemaal niet kent. Er staan rake beschrijvingen van situaties in Man maakt stuk, die voor bepaalde lezers herkenbaar zullen zijn, en die andere lezers misschien laten nadenken over hun eigen gedrag.

Maurits de Bruijn is een taalmeester. Elk woord, elke kómma zelfs, is bewust gekozen en heeft een lading. Het gekozen vocabulaire maakt het lezen een feestje, maar vertraagt wel degelijk het leestempo. De zinnen zijn niet moeilijk te begrijpen, de inhoud en boodschappen treffen zeker doel, maar het is meer het willen genieten dat afremt. Net zoals wanneer je iets heel lekker eet, wil je niet dat sommige zinnen of zelfs scènes stoppen. De zinnen vloeien zo mooi en zijn bijna op het poëtische af, dat je ze nog een keer wil herlezen om ze te smaken.

De Bruijn houdt alles gelukkig wel inhoudelijk heel duidelijk én scherp. Je voelt de aanklacht van de bladzijden op je af komen zonder belerend te zijn, en daarmee scoort de auteur punten. Man maakt stuk genereert een impact op de lezer, eentje die niet zomaar weggaat. Een impact die je ook af en toe nodig hebt als persoon om te reflecteren over je eigen handelen.

Man maakt stuk stelt een paar maatschappelijke problemen aan de kaak en combineert dat met virtuoos taalgebruik en een diepgelaagd hoofdpersonage waar je mee meeleeft. Het prikkelt en maakt nieuwsgierig en je kan niet stoppen met lezen voordat je weet hoe het precies in elkaar zit!

Recensie: Man maakt stuk - Maurits de Bruijn