De jongen van zee - Garrett Carr RECENSIE

Recensie: De jongen van zee - Garrett Carr

Dit romandebuut van docent Garrett Carr is zeker niet zijn schrijversdebuut. Hij schreef eerder al een non-fictie boek en levert ook regelmatig bijdrages aan The Guardian en The Irish Times. 

Wanneer er een baby in een ton op het strand wordt gevonden, is het hele dorp Donegal Bay in rep en roer. Wie zal er voor de baby zorgen? Visser Ambrose Bonnar hoeft daar niet lang over na te denken, en adopteert de jongen samen met zijn vrouw Christine en ze geven hem de naam Brendan. Het is niet altijd gemakkelijk voor het gezin met deze jongen erbij, zeker niet voor de oudste zoon Declan die hem altijd blijft zien als een indringer. 

De jongen van zee focust op het gezin Bonnar, maar de dynamiek van het hele dorp blijft op de achtergrond altijd meespelen. Dit wordt versterkt door het vertelperspectief dat Garrett Carr heeft gekozen voor zijn roman. Iets wat vanaf de openingszinnen duidelijk wordt.

"We waren een taai volkje, opgegroeid met onze blik gericht op de Atlantische Oceaan. Een paar duizend mannen, vrouwen en kinderen die zich vastklampten aan de kust en probeerden droog te blijven."

Het lijkt alsof er een woordvoerder van het dorp aan het vertellen is, die in de eerste persoon meervoud praat. Door op deze manier te vertellen, is er steeds het gevoel van een vogelperspectief. Alles wordt van veraf en bovenaf bekeken en daar wordt dan over verteld, met af en toe een voetnoot. Die voetnoten laten de lezer toe om inzicht te krijgen in het leven in het dorp. 

"Hier is een opmerking over ons gebruik van 'komt goed' op zijn plaats"

De vertelstem domineert het gevoel dat je als lezer krijgt tijdens het verhaal, maar de inhoud van het verhaal is net zo bijzonder. Visserij is niet het meest geliefde onderwerp in de hedendaagse literatuur, en weinig mensen die dit boek ter hand nemen, zullen er veel verstand van hebben. En toch is het razend interessant hoe Carr de branche neerzet. Hoe het Ierse dorp probeert mee te bewegen in een veranderende wereld, in een veranderende manier van vissen. Nieuwe regels, nieuwe concurrenten, nieuwe technieken, alles heeft zoveel effect op het leven van de gezinnen die afhankelijk zijn van de visserij en dat maakt de auteur af en toe pijnlijk duidelijk. 

De personages zijn complex en realistisch neergezet. Ze worden niet opgepoetst tot ze in een bepaalde vorm passen die 'perfect' is. Nee, ze zijn zoals ze zijn, en Carr geeft genoeg achtergrond mee zodat je als lezer een idee krijgt waarom ze zo zijn. Personages zijn sympathiek en afstotend tegelijk, en iedereen heeft goede en slechte kanten. Net zoals in het echte leven. 

Naast de familiedynamiek zijn thema's zoals vriendschap en verlies belangrijk. Niets ligt er vingerdik bovenop, maar alles wordt doorheen het verhaal besproken. Het ene thema wordt beter uitgewerkt dan het andere, maar dat zorgt er voor dat De jongen van zee gebalanceerd blijft aanvoelen. 

De jongen van zee is geen verhaal met veel hoogtes en laagtes, het blijft allemaal een beetje in dezelfde toon, op dezelfde manier verteld worden en het gaat meer om de thematiek en de personages, dan de gebeurtenissen. Dat zorgt ervoor dat je met de juiste verwachtingen deze roman in moet gaan, omdat de ingetogenheid niet voor iedereen even aansprekend is. Maar als je houdt van bijvoorbeeld Nora van Colm Toibin, dan mag je De jongen van zee zeker niet aan je laten voorbijgaan. 

Garrett Carr levert een vertelling aan die origineel aanvoelt, met gelaagde personages en een ingewikkelde dynamiek die toch heel herkenbaar is. De jongen van zee staat vol mooie momenten van vriendschap en liefde, maar het verhaal botst ook regelmatig tegen de keiharde muur van de realiteit op. En dan bots je als lezer mee...

Recensie: De jongen van zee - Garrett Carr