Boeklanceerzenuwen

Talloze keren per dag dwalen mijn gedachten af naar komende zaterdag, de 31ste, want dan is het tijd voor mijn boekpresentatie. Natuurlijk denk ik aan de leuke dingen, zoals de lieve mensen die speciaal voor mijn nieuwste boek Verslingerd helemaal naar Enschede komen, de boeken die verkocht gaan worden en de adrenalinestoot die ik altijd krijg van boekpresentaties (niet eens specifiek die van mij, gewoon boekpresentaties in het algemeen). Maar ik denk ook aan andere dingen - twee andere dingen, om precies te zijn. *spannend muziekje*

1. Speechen.
Schrijven vind ik geen enkel probleem; de enige randvoorwaarden zijn dat ik een computer met toetsenbord tot mijn beschikking heb en dat niet toevallig iemand al mijn vingers heeft geamputeerd. Meer niet. Woorden zijn mijn vrienden. Tot ik ze uit moet spreken, dan. Zet mij op een podium met een microfoon in mijn hand en mijn stembanden laten me spontaan in de steek. En wanneer ze weer hebben ontdekt hoe ze ook alweer functioneren, laten ze me allemaal dingen zeggen die ik helemaal niet wil zeggen, of die ik niet zo bedoel, of - nou ja, je snapt me. Ik kan niet goed speechen.
Voor ik het doorheb zit ik midden in een vies verhaal of een pijnlijk onderwerp dat ik helemaal niet aan wilde snijden, maar dat ik voor mijn gevoel nu toch moet afmaken omdat ik moeilijk midden in mijn toespraak mijn mond dicht kan doen en van het podium af kan lopen (al zou ik dat soms wel heel, heel, heel graag willen).
Vandaar mijn totale paniekreactie toen kiplitvriendinschrijfster Gillian King tijdens haar presentatie de microfoon in mijn handen drukte: ‘Ik ben heel trots op je, en eh…’ - *ik dacht na en er viel een korte stilte, die in mijn hoofd met iedere milliseconde een jaar langer duurde* - ‘ik heb echt géén idee meer wat ik moet zeggen, maar ik ben dus heel trots op je. Echt gênant trots. Bijna moederlijk trots.’ Gillian is ouder dan ik en ik bén geen moeder, tenzij je mijn konijnen meetelt, dus ik zou niet weten hoe moederlijke trots voelt. Niet de meeste gepaste formulering die ik ooit heb gebruikt. (Maar om mezelf gerust te stellen: ook niet de minst gepaste.)

2. MENINGEN.
Tijdens het schrijven van de eerste versie van een boek denk ik nooit na over wat mijn lezers ervan gaan vinden. Dat komt doordat ik in die eerste fase zelf ook nog niet helemaal geloof dat dit een boek gaat worden. Het is op dat moment nog een ver-van-mijn-bed-show - ik kan gewoon besluiten de 91 pagina’s die ik al geschreven heb weg te mieteren en dan wordt het nooit een boek. Niet heel gek dus, dat ik dan niet nadenk over recensies of lezers.
Zolang ik nog aan mijn verhaal aan het schaven ben, is het van mij. De personages zijn van mij, de grapjes zijn van mij, het plot is van mij. Maar zodra het boek in de winkels ligt, is het van iedereen. Lucy, Kikker en de campusnerds zijn dan wel door mij bedacht, maar ze zijn niet langer mijn eigendom. Iedereen mag het boek lezen en er iets van vinden. Dat vind ik geweldig en tegelijkertijd doodeng. Ik herhaal in mijn hoofd het mantra: ‘Je kunt niet iedereen tevreden stellen. Jij vindt het boek perfect zoals het is en dat is belangrijk.’ Dat betekent echter niet dat ik altijd goed kan omgaan met negatieve reviews. Als de positieve recensies net zoveel impact op een schrijver hadden als de minder enthousiaste, zou het misschien nog enigszins uitgebalanceerd zijn - maar dat is natuurlijk niet zo. Positieve recensies zijn bevestigingen van wat je zelf al vond. ‘Natuurlijk is het een goed boek! Anders had ik het toch niet geschreven!’
Om mezelf op te beuren denk ik maar gewoon aan al die keren dat ik van mening verschilde met mijn beste vriendin over een boek: ik vond het geweldig en zij vond het maar mèh, of andersom. Adem in, adem uit, Lis. Zoveel mensen, zoveel meningen.

Sorry, de awesome is op
Afgezien daarvan heb ik natuurlijk megaveel zin in komende zaterdag. Verslingerd is mijn derde boek - MIJN DERDE BOEK ALWEER, jeetje, dat had ik ook nooit durven dromen toen ik de eerste versie van Glazuur instuurde voor de Chicklit Schrijfwedstrijd in december 2010. Samen met (en dankzij!) mijn lieve lezers zweef ik in een bubbel van blijheid van hoogtepunt naar hoogtepunt. Ergens ben ik bang dat het binnenkort stopt. Dan vliegt mijn blijheidsbubbel tegen een muur aan en knapt hij uit elkaar, terwijl een morsig klein mannetje schouderophalend tegen me zegt: ‘Sorry, je hebt alle awesome voor de komende drie jaar al opgebruikt. Heeft niemand je verteld dat je je leuke momenten een beetje moet spreiden?’ Waarna hij zachtjes mompelt: ‘Muts.’

Note to self
Tot dat moment zit er niets anders op dan maar gewoon heel hard alle awesome op te maken. Vol overtuiging en zonder spijt. Genieten van het speechen - voor zover dat mogelijk is, dan. En genieten van die gigantische verscheidenheid aan meningen. De mensen koesteren die mijn boek mooi vinden en de mensen respecteren die het niks vinden. En ik weet het: beledigd zijn is een keuze.

Lisette Jonkman (1988) is journaliste, fanatiek blogster en schrijft al haar hele leven. Volgende week verschijnt haar nieuwe boek Verslingerd, haar derde boek sinds ze in 2011 de Chicklit Schrijfwedstrijd won met Glazuur.