Recensie: The Institute RECENSIE

Isabel Porter, een jonge vrouw die net haar beide ouders verloren heeft, laat zich opnemen in het Rosewood Institute. Haar broer is het niet helemaal eens met die beslissing, maar omdat Isabel aangeeft nood te hebben aan rust, laat hij het toe. Al snel merkt Isabel dat er vreemde dingen gebeuren met de patiënten en onder invloed van dokter Cairn laat ze zich aan ongewone experimenten onderwerpen.

The Institute zou zijn gebaseerd op waargebeurde feiten, dat staat althans op het hoesje en moet blijken uit een fotoreeks aan het begin en einde van de film. Volgens krantenberichten werden in het Rosewood Instituut in Maryland ruim honderd jaar geleden patiënten door advocaten uit de instelling gehaald en in rijke gezinnen geplaatst om daar als slaaf te worden misbruikt. In de film is het instituut echter een front voor een aristocratische sekte die de vrouwen die er verblijven hersenspoelt en onderwerpt aan geheimzinnige rituelen. Er is dus een loopje genomen met de waarheid. In het kader van de artistieke vrijheid is daar niks mis mee, maar de sprong is wel wat groot om krediet te verlenen aan dat zinnetje op de voorkant.

De horror in deze film is van een andere orde dan de paranormale activiteit of de losgeslagen psychopaten die tegenwoordig in de meeste horrorfilms voor de gruwel moeten zorgen. The Institute moet het hebben van de sfeer in het gigantische gebouw dat als kliniek dienstdoet. Er valt iets te zeggen voor de donkere beelden en het haast emotieloze verplegend personeel dat Isabel opvangt bij haar aankomst, ook al is het geheel voorspelbaar. De scènes waarin verpleegster Oaks op sadistische wijze, maar steeds met een uitgestreken gezicht Isabel onderwerpt aan pijn, zijn goed in beeld gebracht en de interacties tussen Madame Werner en dokter Cairn stralen iets van een donkere machtsstrijd uit die de kijker niet helemaal begrijpt, maar door het subtiele spel wel aanvoelt.

Waar minder voor te zeggen valt, is het plotse verdwijnen van bepaalde personages halverwege de film. De vraag kan gesteld worden waarom ze überhaupt opgevoerd werden. Er zijn losse eindjes die de film krachtiger hadden kunnen maken als ze verder uitgewerkt waren. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat The Institute eigenlijk bedoeld was als pilootaflevering van een serie, maar als film geëindigd is. De kijker voelt dat het geheel niet helemaal naar behoren is afgewerkt en dat de uiteindelijke plot te veel zaken openlaat.

James Franco speelt dokter Cairn. Het is een ongebruikelijke rol voor de acteur, maar Franco maakt zo nu en dan weleens bijzondere keuzes. De acteur doet zijn best, toch lijkt het alsof hij de rol niet met hart en ziel speelt. Dokter Cairn heeft zijn momenten, zeker in de wat meer sinistere scènes. Het is jammer dat hij dit niet weet door te zetten. Isabel Porter wordt gespeeld door Allie Gallerani. Ze is overtuigend als het naïeve en door de dood van haar ouders getormenteerde meisje, maar sleept die naïviteit de hele film mee. De soms erg gekunstelde dialogen doen haar personage geen deugd. Gallerani maakt er het beste van, al laat het verhaal niet toe dat ze haar talent volledig ontplooit. De knapste prestatie wordt geleverd door Amber Coney. De actrice speelt Margaret, een jonge patiënte die zich niet zo gemakkelijk laat beïnvloeden en daarvoor uiteindelijk zwaar wordt gestraft. Coney brengt wat leven in de brouwerij en speelt haar rol met overtuiging. Naast James Franco spelen overigens nog een aantal bekendere namen mee. Eric Roberts duikt bijvoorbeeld op als directeur van het instituut en Josh Duhamel als detective. Beide heren krijgen echter niet de ruimte om te laten zien wat ze kunnen.

James Franco regisseerde de film samen met Pamela Romanowsky. Zij nam eerder de regie van The Adderall Diaries, een film waarin Franco meespeelde, op zich. Het duo maakte samen The Institute, maar liet daarbij toch de nodige steken vallen. Er worden geen nieuwe paden betreden en clichés uit het genre worden niet uit de weg gegaan. Hoewel er doorheen de hele film een vreemd sfeertje hangt, wordt ook dat jammer genoeg niet ten volle benut. Franco en Romanowksy lijken helaas genoegen te hebben genomen met een middelmatig resultaat.

Er zijn betere verhalen in het gothic-horror genre en het bizarre einde maakt het geheel ongeloofwaardig. De laatste paar minuten zijn volledig overbodig en waren er beter afgeknipt. Wie echter graag eens wat anders ziet dan de gemiddelde slasher-film, vindt in The Institute misschien wel z'n gading. Het is immers best een aardige film om te bekijken als de verwachtingen niet te hoog gespannen zijn.