Recensie: Tesla  RECENSIE

Recensie: Tesla 

Tesla geschreven en geregisseerd door Michael Almereyda, kwam in januari 2020 uit, maar heeft door de corona toestanden niet echt zijn kans in de bioscoop gehad. In augustus 2020 kwam de film dus direct al digitaal uit. 

Tesla is het biografische drama dat een groot deel van het leven van de beroemde uitvinder Nikola Tesla laat zien. Het verhaal is zondermeer heel boeiend. Op het einde van de negentiende eeuw, zo rond 1880, waren er heel veel knappe geleerden, die allerlei moderne dingen uitvonden, die wij tegenwoordig heel normaal vinden. Elektriciteit speelde daar een hele grote rol in. Ook was het in die tijd zo druk met allerlei nieuwe uitvindingen, dat er de nodige rivaliteit en competitie was wie er het succesvolst zou zijn en de beste rijke investeerders binnen zou halen. Stof genoeg voor een interessante film dus. 

Maar Nikola Tesla is ook eigenlijk een vrij mysterieuze man. Er zijn uit zijn leven maar 4 foto's van hem. Van zijn jeugd en van het einde van zijn leven is weinig bekend. De film gaat dus over zijn productieve periode als uitvinder. 

Nikola Tesla is vooral bekend als de uitvinder van de wisselstroomgenerator, de inductiemotor, de Tesla-transformator en van andere belangrijke elementen die wij nu nog steeds gebruiken in ons elektriciteitsnet. Hij was de eerste die wisselstroom gebruikte, terwijl anderen met gelijkstroom experimenteerden.  Geboren in wat nu Kroatië is, ging Tesla studeren in Hongarije, in Boedapest. Tesla blijkt briljant te zijn en als natuurkundige al te experimenteren met elektriciteit. Samen met een studievriend, Szigeti, komt hij uiteindelijk naar de Verenigde Staten en hij gaat in 1883 werken voor Thomas Edison, die dan al een gerenommeerd uitvinder is en de nodige investeerders heeft die zijn projecten financieren. Het loopt echter fout tussen Edison en Tesla, vanwege het feit dat Edison een soort diva is die niet graag in de schaduw van anderen wil staan, Als Edison met een probleem zit, dat niemand verder kan oplossen looft hij een beloning uit voor degene die het wel kan. Tesla heeft de oplossing vrij snel gevonden, maar Edison weigert de beloning te betalen en gaat aan de haal met Tesla's oplossing. Tesla neemt kort daarop ontslag en zet een eigen bedrijf op. 

Met hulp van Szigeti ontwerpt Tesla de eerste wisselstroommotor, of inductie motor. Twee kleinere investeerders gaan met hem in zee. Tesla is echter totaal niet commercieel of zakelijk ingesteld. Al gauw loopt het project helemaal verkeerd en zit Tesla aan de grond. Na een jaar als greppelgraver aan het werk te zijn geweest, keert het tij voor Tesla. Szigeti vertrekt uit zijn leven en Tesla raakt bevriend metRobert Underwood Johnson en diens vrouw Katherine. Zij zorgen voor introducties en Tesla gaat zaken doen met Edisons concurrent George Westinghouse. Tesla verkoopt de rechten van zijn uitvinding, opgedeeld in meer dan 40 patenten, aan Westinghouse. Westinghouse kon daarmee de inductiemotor gaan produceren via zijn bedrijf  Westinghouse Electric Company en zo het monopolie van Edisons bedrijf General Electrics doorbreken. In die tijd speelde zich de stroomoorlog, de zogenaamde "War of Currents " af tussen het aanhangers van Tesla's wisselstroom en de  gelijkstroom van Edison. Dankzij Tesla's verbeteringen in het wisselstroomnet kwam Tesla als winnaar uit de bus.  

Tesla leert ook Anne Morgan, de dochter van de bankier en investeerder John Piermont Morgan, kennen. Anne zal jaren lang zijn vriendin blijven. Ze is bijna obsessief verliefd op Tesla en zorgt ervoor dat haar vader lange tijd Tesla financiert. Tesla is echter een zeer teruggetrokken man en tot een echte relatie komt het nooit. Anne geeft het, als Tesla later steeds zonderlinger wordt, dan ook op. 

Michael Almereyda's Tesla is even wennen. Het is een wat vreemde combinatie van ideeën van Almereyda, die mijns inziens niet helemaal goed uit de verf komen. Het is zeker niet de normale biopic, die je zou verwachten. 

We maken kennis met Nikola Tesla als hij in een hotel op date is met Anne. Ze zijn aan het rolschaatsen en dat gaat Tesla niet goed af. Met een trage close up volgt de kijker Anne en zo neemt zij ons als 'verteller' mee het biografische verhaal in. Zij legt de situatie uit, die zich voornamelijk richt op de rivaliteit tussen Edison en Tesla. Edison, extrovert, flamboyant en succesvol, zakelijk, beroemd. Een makkelijke prater en goed met vrouwen. Tesla, teruggetrokken, een grote zwijgende man met een indringende blik. Zo introvert dat je je als kijker afvraagt of hij niet een autist is. Genialiteit en autisme gaat vaak hand in hand. Totaal niet zakelijk ingesteld. Hij had een fortuin kunnen verdienen, maar in plaats daarvan interesseert het financiële deel hem totaal niet en daarom heeft hij ook altijd geld problemen. 

Maar het lijkt net alsof Michael Almereyda niet goed weet hoe hij het verhaal wil brengen. Hij gooit er rare scenes tussendoor, die hij gelijk door verteller Anne als 'zo is het echter niet gebeurd' weer laat afbreken. Als hij het idee had om wat humor in het vrij ernstige verhaal te brengen dan is dat niet echt gelukt. Het zorgt alleen voor verwarring. Vlak daarop komt hij dan weer met een ernstige dialoog en een zeer gekwelde Tesla, die moeilijk te bereiken is voor andere mensen, omdat hij zelf toegeeft dat hij 'leeft in zijn hoofd' en niet in de echte wereld. De opnamen zijn vaak donker en het is soms alsof er een waas over de film hangt. Prachtig gedaan om een sfeerbeeld neer te zetten, maar daar passen die zogenaamde humoristische stukjes dan totaal niet bij! 

En wat dan te zeggen over de moderne 21ste eeuwse elementen: Anne vertelt de kijker hoeveel hits Tesla op internet heeft en hoeveel Edison, terwijl ze haar laptop opent en de muur van haar kamer verandert in een groot beeldscherm. Oké, dat was even wennen, maar best leuk.  Echter als op het eind Ethan Hawk, die Tesla speelt, de microfoon pakt en 'Ev'rybody wants to rule the world' gaat zingen, dan ben je me kwijt. Ik moet dan wel bekennen dat de song erg raak was, want het spel tussen al die bekende en beroemde uitvinders en hun investeerders draaide inderdaad om macht en om wie als winnaar de wereld zou regeren. 

Als we al die poppenkast van Michael Almereyda echter even vergeten en ons op het biografische gedeelte van Tesla richten, dan valt op dat de casting fantastisch is en de acteurs heel goed bij hun personages passen en geweldig zijn in hun rollen. Ethan Hawk zet een perfecte Nikola Tesla neer. Een teruggetrokken, moeilijk te benaderen man, die ook nog eens leed aan een ernstige vorm van smetvrees, Een man die aan het begin van zijn carrière geniaal is en die fantastische uitvindingen heeft gedaan, om later af te glijden naar die wat zonderlinge eenzame man die gekke dingen ging beweren. Ethan Hawk hoeft niet veel te zeggen (dat deed Tesla ook niet), maar met blik, expressie en houding zegt hij het allemaal. 

Andere acteurs zijn Kyle MacLachlan als Thomas Edison en Eve Hewson als Anne Morgan, Jim Gaffigan als George Westinghouse. Josh Hamilton als Robert Underwood Johnson en Lucy Walters als diens vrouw Katharine Johnson. 

Al met al geef ik Michael Almereyda's Tesla 3 hartjes. Ik kan namelijk niet om die tegenstrijdige stijlen van de film heen. Rommelig, verwarrend en afleidend van de kern van het verhaal. Toch vind ik het verhaal over Tesla heel interessant en het spel van de acteurs heel goed. 

Recensie: Tesla