Recensie: Bijenvader RECENSIE

Nadat haar vriend Henrico door een vreselijke gebeurtenis in coma raakt, spreekt Johanne casettebandjes voor hem in. Stukje bij beetje beschrijft ze hoe ze verliefd werden en wat er de afgelopen zomer is gebeurd, vanaf hun ontmoeting tot die ene dramatische gebeurtenis. Want zal hij nog van hun liefde weten als hij ooit ontwaakt? En waarom heeft hij gedaan wat hij heeft gedaan? Aangezien Henrico haar geen antwoord kan geven, spreekt ze bandje na bandje in met wat ze wél weet: hun eigen verhaal, vanaf het begin.

In Bijenvader beschrijft Esther Sprikkelman hoe Johanne samen met haar eigenzinnige moeder Kat en haar broertje Paulie vanuit Utrecht naar Warsum verhuist in de zomer van 1985. Wanneer Johanne die eerste avond in Warsum naar de plaatselijke snackbar gaat en daar Henrico achter de toonbank ziet staan, is ze op slag verliefd. Er ontstaat een vriendschap met hem en zijn vrienden, Leendert, Witte en de geheimzinnige Dore, een vriendschap die uiteindelijk uitgroeit in een liefdesrelatie tussen Johanne en Henrico. Paulie op zijn beurt sluit vriendschap met hun nieuwe buurman, die imker blijkt te zijn en die Paulie verheugd zijn 'bijenvader' noemt.

Het verhaal wordt afwisselend verteld vanuit het perspectief van Johanne, die Henrico toespreekt vanaf haar casettebandjes, en een tweede, personaal perspectief, vanuit zowel Johanne als haar broertje Paulie, een enigszins bevreemdende constructie omdat klaarblijkelijk niet het hele verhaal verteld kan worden vanuit de casettebandjesconstructie. Een keuze die blijft wringen omdat het verhaal van Paulie onlosmakelijk verbonden is met de tragedie die zich heeft afgespeeld. Als Sprikkelman voor een compleet personaal perspectief had gekozen, hadden de personages wellicht dieper uitgewerkt kunnen worden dan nu het geval is.

Wat Johanne nou eigenlijk zo aantrekt in Henrico blijft ongrijpbaar en Paulie dreigt zelfs neergezet te worden als een stereotiep kind met licht autistische trekjes, met zijn obsessie voor getallen en insecten. Henrico zelf blijft het hele boek lang een mysterie. Wat daarnaast opvalt is het verteltempo: al op de eerste dag in Warsum ontmoet Johanne Henrico en zijn vrienden, en ook Paulie ziet zijn 'bijenvader' direct na aankomst vanuit zijn slaapkamerraam, die op dat moment niet geheel toevallig – zo blijkt later – met een bijl hout aan het hakken is. Die vlotheid is waarschijnlijk bedoeld om het verhaal vaart te geven maar dreigt het juist oppervlakkig te maken, doordat veel niet nader wordt uitgelicht. De functie van Dore in het verhaal is bijvoorbeeld totaal niet duidelijk – behalve dan dat Dores band met Henrico bijdraagt aan het gevoel dat Johanne maar een fractie van de jongen kent die ze liefheeft. Sprikkelman creëert gedurende het verhaal een geslaagde spanningsboog naar de vraag wat er met Henrico gebeurd is, de ware toedracht wordt echter maar met mondjesmaat uit de doeken gedaan, waardoor de lezer – samen met Johanne – met nog diverse vragen achterblijft.    

Het boek oogt door het ontwerp en de omvang meer als een novelle voor volwassenen dan als een roman voor 15+, en ook door de tijd waarin het verhaal zich afspeelt en de aangehaalde muziekfragmenten zal het waarschijnlijk meer volwassen lezers trekken dan tieners van nu. De schrijfstijl die mooi en literair is, lijkt ook meer aan te sluiten bij een volwassen lezerspubliek. Bijenvader is een bijzonder debuut dat benieuwd maakt naar wat Esther Sprikkelman nog meer in petto heeft.