Hoe moet je zijn? RECENSIE

Hoe fijn, een boek met als titel Hoe moet je zijn? Soms weet ik het ook allemaal niet meer: wie ben ik, wat wordt er (niet) van mij verwacht en wat is de juiste interactie met de personen om me heen? De achterflap voorspelt veel goeds, dus ik kon niet wachten het boek uit mijn koffer te pakken en me ermee op mijn strandstoel te installeren.

Sheila woont in Toronto en heeft een vriendengroep bestaande uit kunstenaars. Op een dag organiseren ze een wedstrijd tussen Margaux en Sholem wie het lelijkste schilderij kan maken. Het lijkt Sheila zelf ook leuk en ze had graag meegedaan. Ze doet zoveel moeite om haar leven, zichzelf en het toneelstuk waaraan ze (zonder succes) werkt tot iets moois te maken, dat deze opgave haar makkelijk en boeiend lijkt.
Ze is gevraagd om een toneelstuk te schrijven over ‘de vrouw’, maar van vrouwen weet ze eigenlijk helemaal niets! Al jaren loopt ze te ploeteren. Ze vraagt Margaux of ze hun gesprekken mag opnemen. Daaruit hoopt ze dan iets bruikbaars te kunnen halen voor het toneelstuk.
De vriendschap tussen Sheila en Margaux verloopt moeizaam. Geen van beiden heeft ooit een hartsvriendin gehad. Vooral Sheila weet niet hoe ze ermee om moet gaan (zo koopt ze bijvoorbeeld dezelfde gele jurk als Margaux). Ze schrijft alles wat Margaux heeft gezegd en alles van hun reis naar Miami op en geeft het aan Margaux. Ze is er zeker van dat ook zij onder de indruk zal zijn van de kracht en schoonheid ervan. Dit is echter verre van waar: Margaux krijgt er een (professionele) dip van en Sheila voelt zich daar zo schuldig over dat ze vlucht naar New York. Uiteindelijk keert ze terug en leggen ze de ruzie bij.
Sheila begint keuzes te maken zonder enige hoop op bewondering; het voelt eerlijk, helder en als oprecht geluk. En pas als ze ‘met stront kan smijten’ komt ze los. Uiteindelijk komt ze erachter: Als je om alles wat je waardeert een omheining zet, dan heb je de hele cirkel die je hart beslaat.

Het is totaal geen zelfhulpboek met lijstjes over hoe je moet zijn. Toch zijn er (met wat zoeken) wel degelijk wijze lessen uit te halen. De gesprekken die Sheila met haar vrienden voert zijn filosofisch. Ze hebben het over mooi en lelijk, wat improviseren is, dat iedereen grote fouten moet maken om verder te kunnen leven, dat het verlammend kan werken als je op elk moment bang bent om een stap in de verkeerde richting te zetten, zonder goed te weten wat die precies is. De verschillen tussen vriendschappen met een man of met een vrouw ("Een vrouw kan in het hart van een andere vrouw nooit rust of een echt thuis vinden").

De indeling van het boek is divers: het is opgedeeld in bedrijven. Er is een origineel spel van e-mails, het lopende verhaal en passages die weergegeven worden als het script van een toneelstuk.

Ik vind het boek wat “rauw”. Het is niet zoetsappig of vrolijk geschreven, eerder puur en vanuit haar diepe onmacht om in het leven te staan. Dit is niet op een depressieve manier gedaan, eerder als een soort kneden; met vallen en opstaan. Ze onderzoekt en beleeft het leven en uiteindelijk begrijpt ze hoe bepaalde zaken in elkaar zitten.

Misschien niet het beste boek voor op het strand met dertig graden in de Griekse zon (ik vond het niet zo vermakelijk als ik had gehoopt), maar eerder een boek om te lezen voor een knapperend haardvuur in de winter. Het is namelijk een boek dat je – al mijmerend over wie je zelf dan zou moeten zijn - op je gemak op je moet laten inwerken.

Ga jij dit boek een kans geven?