Recensie: de Truc RECENSIE

Moshe, de vijftienjarige zoon van de rabbi Laibl Goldenhirsch, raakt in de ban van het circus en sluit zich er bij aan. Hij laat zijn vader achter in Praag om illusionist te worden in het rondreizende circus. Het verhaal speelt ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, en omdat hij geheimhoudt dat hij een jood is, lukt het hem steeds meer aanzien te krijgen als mentalist.

New York, 2007: Max, een tienjarige jongentje, krijgt van zijn ouders te horen dat ze gaan scheiden. Hij voelt zich schuldig en zoekt naar een manier om al die akelige veranderingen tegen te houden. In de spullen van zijn vader vindt hij een grammofoonplaat van ‘de grote Zabbatini’, waarop een liefdesspreuk staat. De plaat is echter beschadigd en daardoor is de spreuk niet meer te beluisteren. Max is echter vastberaden: hij gaat op zoek naar de grote Zabbatini. Maar wil de eens zo grote mentalist wel gevonden worden?

De truc is het romandebuut van Emanuel Bergmann. Bergmann werkte jarenlang voor filmstudio’s en productiemaatschappijen en zijn ervaring met beeld werkt door in zijn beeldende, goed leesbare schrijfstijl. Het boek behandelt zware thema’s zoals de Tweede Wereldoorlog en echtscheiding, maar Bergmann weet een luchtige stijl te hanteren. Er komt veel humor voor het boek, bijvoorbeeld hoe Max nadenkt over het feit dat zijn vader ergens anders gaat wonen: 

"Max wist dat dit een leugen was. Een van de harde lessen van het leven was dat alles verandert. Zowel Spider-Man als Batman had dierbare mensen verloren, en daarom moesten ze in spandexpakken rondspringen en hun nachten doorbrengen met het strijden tegen de misdaad, in plaats van televisie te kijken zoals ieder normaal mens."

De luchtige schrijfstijl houdt het hele boek aan. Zo kibbelen Max en Moshe behoorlijk wat af als ze elkaar voor het eerst ontmoeten. Het contrast tussen hen wordt op een grappige manier geïllustreerd. Moshe is inmiddels een oude cynische man, terwijl Max nog jong is en in alles gelooft (Behalve in de kerstman, de schokkende waarheid over de kerstman, heeft hij een jaar eerder ontdekt).

Met herinneringen en terugblikken wordt het leven van Moshe verteld, en op het eind vallen de laatste puzzelstukjes op hun plek. Dat is ook het moment dat Max de grootste ontwikkeling doormaakt en beseft dat hij verandert: 

"Ook Max was bang voor het ontwaken, voor het definitieve ende van zijn kindertijd. Hij wilde nog een poosje door sluimeren en dromen, gehuld in een warme dekens van leugens […] Ondanks de overweldigende bewijslast voor het tegendeel hield Max eraan vast – hij geloofde in het onmogelijke."

Door de wisseling tussen de twee verhaallijnen blijft de Truc boeiend. De twee Joodse familiegeschiedenissen worden aangrijpend verteld maar het verhaal wordt nooit te zwaar. Het boek eindigt op een verrassende manier, hoewel het wellicht allemaal iets té toevallig is.