Recensie: De tien van Renesse RECENSIE

De tien van Renesse – Ellen De Vriend

Een van de ergste oorlogsmisdaden die de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland pleegden was de ophanging van tien jonge mannen in Renesse op Schouwen-Duiveland. Dit verhaal is nog bij veel mensen onbekend en roept na zoveel jaar nog steeds veel emoties op in het Zeeuwse dorp.  Ellen De Vriend, schrijfster van verhalenbundels, reisverhalen en ook onderzoeksjournaliste, geraakte zo in de ban van dit vreselijke verhaal dat ze besloot er een boek over te schrijven. Ze deed heel wat onderzoek, sprak met de nabestaanden en probeerde de achtergrond de schetsen waartegen deze gruwelijke oorlogsmisdaad zich afspeelde. De tien van Renesse is een waargebeurd, dramatisch oorlogsverhaal geworden, een non-fictionele roman, die de ware toedracht tot in de details weergeeft. De Vriends bedoeling was om na te gaan wat er vooraf ging aan de ophanging. Was er verraad in het spel? Waarom ging alles mis? En wat gebeurde er verder met de gedupeerde gezinnen. De reconstructie die de schrijfster naar voor brengt in De tien van Renesse getuigt van zeer grondig onderzoek, met een groot respect voor de nabestaanden.

De Vriend neemt Leen Jonker, één van de tien, als hoofdpersonage van haar boek. Ze schetst zijn jeugd en zijn stamboom. Net voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog trouwt hij met Tannetje van Wouwe. De oorlogsjaren zijn hard op Schouwen-Duiveland dat onder water wordt gezet. Ondertussen worden in het gezin 4 kinderen geboren. De honger en extreme koude maken het hard voor alle gezinnen op Schouwen-Duiveland.  De Duitsers zijn streng en eisen in 1944 alle mannen tussen 15 en 65 op om te gaan werken in Duitsland. Leen wil een beter leven voor zijn gezin en samen met zijn broer en een aantal anderen proberen ze met het verzet tegen de Duitsers in te gaan. Het bevolkingsregister van Renesse wordt gestolen en verschillende vooraanstaanden van het verzet moeten onderduiken. Ze besluiten met de hulp van de Engelsen te ontsnappen naar het reeds bevrijde Noord-Beveland, maar dan gaat het mis. De bezetters pakken de tien mannen, waaronder Leen en zijn broer, op en martelen hen om informatie te krijgen. Niemand geeft iets prijs en de tien worden voor het oog van het hele dorp opgehangen. De lichamen blijven 24 uur hangen om de bewoners schrik aan te jagen. Al hun goederen en huizen worden verbeurd verklaard en de gezinnen komen op straat. Luttele weken later komt de oorlog ten einde.

Ellen De Vriend slaagt erin om op een serene wijze en gedetailleerd verslag te doen van het hele verhaal van De tien van Renesse. Het is een aangrijpend en meeslepend verhaal geworden, mede door de vele ooggetuigenverslagen en gesprekken met de nabestaanden. Het is duidelijk dat dit verhaal verteld moest worden en het verklaart het trauma dat nog steeds levendig aanwezig is in Renesse.

De tien van Renesse – Ellen De Vriend