Recensie: Kattenoog RECENSIE

Recensie: Kattenoog – Margaret Atwood

De herinneringen van de jeugd van Elaine komen weer boven wanneer ze Toronto bezoekt, de stad waar ze haar jeugd doorbracht. Elaine is een Canadese schilderes, een alter ego van schrijfster Margaret Atwood. Toen haar vader als professor aangesteld werd aan de universiteit hield het onbezorgde leven van Elaine op. Op school ontmoet ze een nieuwe vriendin, Cordelia. In het begin heeft Elaine nog niet door hoe giftig hun vriendschap is, maar later komt ze tot andere inzichten. Elaine moet haar eigen weg vinden en bepalen wat het voor haar betekent om dochter, geliefde, kunstenares en vrouw te zijn. Misschien is het belangrijkste nog wel dat Elaine moet zien te ontsnappen aan haar eigen  beklemmende herinneringen.

Het verhaal doorloopt verschillende toongevende tijdperken, zoals de periode na de Tweede Wereldoorlog, de jaren vijftig, het avant-gardekunstwereldje van de jaren zestig en het feminisme van de vroege jaren zeventig. Dit zorgt er ook voor dat de interesse van de lezer steeds opnieuw aangewakkerd wordt. Het enige minpuntje aan Kattenoog is dat hoofdpersoon Elaine niet altijd even sterk is als personage om het verhaal te dragen. De focus in het verhaal ligt niet op concrete gebeurtenissen, maar op gevoelens en ontwikkeling. Een verhaal heeft een heel rijk en diepgaand karakter nodig als hierop de nadruk ligt, soms lijkt het alsof Elaine dat niet genoeg heeft.

Er zijn twee hoofdverhalen. Het ene verhaal gaat over de jeugd van de hoofdpersoon. De ongezonde vriendschap tussen Elaine en haar klasgenootje Cordelia staat hier centraal. De invloed van deze vriendschap op Elaine is door de schrijfster ontzettend realistisch geschreven. Wat direct opvalt is de nuance die Atwood weet toe te brengen. Deze nuance laat heel goed zien hoeveel invloed negatieve ervaringen in iemands jeugd op het verdere leven kan hebben.

De schrijfwijze van Atwood maakt dat wanneer de lezer het verhaal niet ligt, er toch doorgelezen wordt omdat de schrijfwijze van zodanige kwaliteit is. De passages bestaan uit poëtische, lichtvoetige zinnen. De scènes bevatten veel details, zonder het verhaal langdradig te maken. De lezer ervaart de gebeurtenissen alsof hij er zelf bij is. Daarnaast is de structuur uit het boek opvallend. In de tegenwoordige tijd komen steeds stukjes uit het verleden terug en in de hoofdstukken die zich in het verleden afspelen wordt af en toe naar de toekomst geblikt.

Kattenoog is een bijzonder boek over het leven van de kunstzinnige Elaine Risley, waarbij de lezer haar ontwikkeling van dichtbij meemaakt. De boodschap die het verhaal de wereld instuurt geeft mensen moed, dat we onze ervaringen (zowel positief, als negatief) altijd kunnen omzetten in creatieve kracht. De filosofische kracht van het verhaal samen met de fenomenale schrijfwijze en de doordachte structuur maakt van Kattenoog een zeer geslaagde roman.

Recensie: Kattenoog – Margaret Atwood