Recensie: Magneet RECENSIE

Recensie: Magneet – Lars Saabye Christensen

In Magneet staat het leven van Jokum Jokumsen centraal. In de jaren 70 ontmoet hij in zijn studentencomplex Synne Sager op wie hij direct verliefd wordt. We volgen het jonge stel verder tijdens hun studententijd en in de jaren 80 in San Francisco, waar Jokum, gestimuleerd door Synne, carrière maakt als fotograaf. Daarnaast wordt er in het boek ook een aantal keer een uitstapje gemaakt naar 2001, wanneer Jokum de middelbare leeftijd heeft bereikt.

Zoals kenmerkend lijkt voor hoofdpersonages in romans van Lars Saabye Christensen, heeft Jokum een gebrek waardoor hij een outsider is, of zich in ieder geval zo voelt. In dit geval zijn lengte: Jokum is uitzonderlijk lang (hoe lang precies blijft wel een raadsel). Mede hierdoor gaat Jokum letterlijk en figuurlijk gebukt door het leven. De auteur slaagt er goed in om je als lezer mee te nemen in de gevoelens, gedachten en worstelingen van de onzekere Jokum, die vooral graag gewoon wil zijn.

Magneet is een boek om de tijd voor te nemen. Niet alleen vanwege de bijna 800 pagina’s, maar ook vanwege de originele, en wellicht voor Christensen inmiddels kenmerkende, schrijfstijl. Mooi (en daardoor soms wellicht wat complex) taalgebruik met geregeld lange zinnen, maar daarnaast ook humoristisch door bizarre situaties of grappige omschrijvingen. Christensen schuwt bovendien filosofische vragen en dialogen niet. Origineel is ook dat de verteller, van wie je je af kunt vragen in hoeverre het de auteur zelf is, niet alleen zelf op verschillende momenten een rol speelt in het boek, maar ook af en toe inbreekt in de tekst met opmerkingen of toelichtingen.

Qua stijl valt direct op dat dit boek, op een van de delen na, geen witregels bevat. Dat kan even wennen zijn voor lezers die graag van hoofdstuk naar hoofdstuk (die soms vrij lang zijn) of van witregel naar witregel lezen.

Naast onzekerheid speelt ook het thema tijd en de betekenis van tijd een belangrijke rol in Magneet. Moeten we leven in het nu? Wat zijn herinneringen en wat kunnen we ermee? Dit dan ook gekoppeld aan de rol van fotografen en fotografie daarin, en de betekenis van kunst. En die magneet? Die duikt op verschillende momenten in het boek ineens weer op en het is aan de lezer om de betekenis ervan in te vullen.

Dit is geen razende roman waar in korte tijd veel gebeurt, maar een roman waarin je je kunt laten onderdompelen in het alledaagse leven van een aantal boeiende personages waardoor het zeker geslaagd is als tijdverdrijf, dat waar een roman volgens het proloog toe dient. Magneet is ook geen boek waarin alles altijd duidelijk en helder is, of alles aan het einde samenvalt, er zijn zeker momenten waarop je als lezer wat vertwijfelt bent over waar het over gaat of wat er precies is gebeurd, maar daar antwoord op geven lijkt ook niet het doel van de auteur te zijn. 

Magneet is wellicht geen roman voor het brede publiek, maar zeker een aanrader voor wie een dikke pil, mooi taalgebruik en filosofische vragen over het leven kan waarderen.  

Recensie: Magneet – Lars Saabye Christensen