Recensie: De koopman van Peru RECENSIE

Recensie: De Koopman van Peru – Natasha Pulley 

Natasha Pulleys De Koopman van Peru, is het tweede boek van deze Britse schrijfster. Haar debuut De Horlogemaker van Londen, was een bestseller en deze opvolger is in mijn optiek wederom een schot in de roos.

Peru, 1859. Merrick Tremayne reist, met tegenzin, in opdracht van de Britse overheid naar Bedlam, een dorpje in Peru. Daar moet hij op zoek naar de bomen die kinine leveren, het enige geneesmiddel tegen malaria. Een zoektocht die niet zonder gevaar is. Hij raakt verstrikt in een wereld van kolonialisme, oerwouden en bewegende standbeelden en ontmoet de priester Raphael die de verhalen over mysterieuze verdwijningen kent.

In de negentiende eeuw stierven in de koloniën duizenden mensen aan malaria. Het medicijn daarvoor is kinine, schors van de Kinaboom. Deze planten groeien echter alleen in tropische landen van Zuid-Amerika en dan ook nog op grote hoogte. In Peru is dat in de Andes. Botanicus en oud-marinier Merrick Tremayne herstelt op het vervallen landgoed van zijn zonderlinge depressieve broer Charles in Cornwall, van ernstige verwondingen aan zijn been. Het India Office, geeft Merrick de opdracht om loten van de boom mee naar buiten te smokkelen. Dit omdat Merricks grootvader in Peru ooit Bedlam, een Britse handelsmissie gesticht heeft. Op zijn reis wordt hij vergezeld door zijn vriend, de geograaf en collega-ontdekkingsreiziger Sir Clements Markham en diens vrouw Minna.

Het verhaal neemt ons nu mee op expeditie naar de Peruviaanse hooglanden. Over eindeloze rivieren, door dichte duistere oerwouden, naar het machtige Andes gebergte, waar de ijle lucht ervoor zorgt dat ademen nauwelijks gaat. Tot aan de Anders is de route door eerdere expedities op de landkaarten getekend, daarna houdt het op. Het terrein daarna is nog niet in kaart gebracht. Het in kaart brengen van dit terrein is dan ook hun dekmantel en met Clem Markham, de geograaf erbij, is het een zeer aannemelijke dekmantel. De gewelddadige kina-kartels; Indiaanse stammen en de eens zo hoogstaande Inca-beschaving.Dit is het decor waarin het verhaal zich afspeelt. De reis wordt dus één groot gevaarlijk avontuur. 

Tot zover is Natasha Pulleys De Koopman van Peru gebaseerd op waargebeurde feiten. Sir Clements Markham, heeft echt geleefd en was inderdaad werkzaam voor het India Office, Hij had heel wat expedities op zijn naam staan en bracht al die gebieden in kaart: poolreizen (Mount Markham, een bergmassief op Antarctica is naar hem vernoemd), Zuid-Amerika, Afrika en Azië.  Hij leidde ook echt een expeditie naar de binnenlanden van Peru (overigens zonder zijn vrouw) om kinaboom stekken naar buiten te smokkelen, maar de expeditie mislukte en Markham kwam met lege handen terug in Groot-Brittannië omdat alle stekken dood gingen. (Overigens lukte het een Nederlander later wel).

Op dit gegeven heeft Natasha Pulley het verhaal van De Koopman van Peru gebaseerd. Merrick Tremayne is net als veel andere zaken in het boek fictief. Ontsproten uit Pulleys fantasie, losgekoppeld van historische accuratesse. De Koopman van Peru is dan ook geen echte historische roman, het heeft slechts een historisch tintje. Natasha Pulley laat met dit verhaal zien hoe moeilijk de ontdekkingsreizen in de negentiende eeuw waren en welke gevaren er allemaal waren en dat alleen mensen met zin voor avontuur en een ongelofelijke dosis nieuwsgierigheid en moed zover wilden gaan. Daarnaast voegt Natasha Pulley magische fantasie toe aan haar verhaal. Bijzondere, wat enge bewegende standbeelden, exploderende bomen en nog een groot geheim, waar de priester Raphael weet van heeft.

Over de levende standbeelden, de zogenaamde markayuq, kan de mening verdeeld zijn. Natasha Pulley zegt dat het een werkelijke Inca mythe is en dat de ‘levende’ standbeelden in de Andes zelfs nog ‘rondlopen’ volgens de lokale bevolking. Als je het gaat nazoeken op Google vind je er echter niets over. Ja, de Inca cultuur heeft het over levend steen, omdat zij alles in de natuur als levende wezens zien. Ze richtten stenen beelden op of op elkaar gestapelde steen hopen op hun heilige plaatsen, waar de goden huisden om over de mensen te waken. Natasha Pulley maakt er in ieder geval handig gebruik van om een wat onheilspellende, creepy sfeer op te roepen.

Natasha Pulleys schrijfwijze is zeer beeldend. De wijze waarop zij beelden in woorden verpakt is prachtig. Je voelt de deprimerende sfeer van verval in het instortende huis in Cornwall en de wat gekunstelde poging tot gezelligheid die Merrick voor zichzelf tracht op te roepen in het tuinhuis. De zweem van onheil en mysterie als hij denkt dat het beeld van zijn vaders graf zich verplaatst…. Je waant je op die ellenlange rivier tussen de ondoordringbare oerwouden en bent op de mistige hellingen van de bergen.

De personages zijn in dit boek ook echter. In haar vorige roman De Horlogemaker van Londen had ik nog een beetje moeite om me in te leven in de personages. Ze waren op z’n minst gezegd een beetje vreemd. Maar de personages in De Koopman van Peru zijn sowieso in het geval van Clement Markham, levensecht. Je kunt je ook goed inleven in hun reacties. Natasha Pulley zegt dat zij schrijft volgens het negen van de tien principe. Negen van de tien dingen waar een mens over nadenkt of zich zorgen over maakt gelden ook voor alle andere mensen in de wereld en dus is het helemaal niet zo moeilijk om je te verplaatsen in de gedachtegang van een ander.

De cover van het boek is weer net zo mooi en apart als die van haar vorige boek en binnenin is het boek voorzien van een kaart. Achterin een ‘Historische noot’ waarin Natasha Pulley zelf uitlegt wat een waar gebeurd feit is en wat fictie.

Natasha Pulleys De Koopman van Peru krijgt van mij dan ook zondermeer 5 hartjes en is een absolute aanrader voor mensen die houden van verhalen in historische setting. Spanning, avonturen en magische fantasie in één boek.

Recensie: De Koopman van Peru – Natasha Pulley