Recensie: Torenhoog en mijlenbreed RECENSIE

Recensie: Torenhoog en mijlenbreed – Tonke Dragt

Tonke Dragt is de koningin van de jeugdboeken. Denk aan Brief voor de Koning en je hebt Tonke Dragt in optima forma. Met de veertiende druk (!) van Torenhoog en mijlenbreed laat deze ongekroonde koningin weer van zich horen en ik had hooggespannen verwachtingen. Niet zo gek, want het boek is immers niet nieuw. In 1975 werd het bekroond met de Nienke van Hichtumprijs (een literatuurprijs voor kinderboeken in de leeftijdscategorie 13 jaar en ouder) en in 1990 verkoos het NRC het tot één van de allermooiste jeugdboeken ooit. 

Op het moment dat Dragt het boek schrijft, eind jaren zestig, is er nog maar weinig bekend over de planeet Venus. Zij volgde in de jaren na verschijnen van het boek de ontdekkingen over het leven (of niet leven) op Venus op de voet. Inmiddels weten we: op de tweede planeet van de zon is geen leven mogelijk. Toch heeft deze wetenschap de populariteit van het boek geen kwaad gedaan. De lezers bleven geïnteresseerd in de planeet Venus zoals deze bestaat in het hoofd van Tonke Dragt. 

Hoog tijd om Tonke Dragts Torenhoog en mijlenbreed te lezen. We maken kennis met Edu, een planeetonderzoeker die aan de vooravond staat van een belangrijke ontdekkingsreis over de planeet Venus. Hij is er al eerder geweest en denkt met heimwee terug aan de prachtige wouden op Venus. Wouden die we op Aarde niet meer kennen. Sowieso lijkt de planeet Aarde van de toekomst in niets op wat wij nu kennen en weten van de aarde. Op Venus wonen alle mensen onder een koepel en komen eigenlijk niet buiten. Zelfs de planeetonderzoekers mogen maar op beperkte afstand van de koepel de planeet onderzoeken. En het is zeker niet de bedoeling dat er naar de wouden afgereisd wordt. Maar Edu lapt deze regels aan zijn laars en besluit op een ochtend toch te gaan. En dat opent een hele nieuwe wereld voor alle koepelbewoners.

Als je begint met het lezen van Torenhoog en mijlenbreed, bekruipt je steeds het gevoel dat je een ander boek eerst had moeten lezen. Een boek waar je eigenlijk niets van weet, maar het lezen ervan zou wel handig geweest zijn. Want hoofdpersoon Edu heeft allerlei gedachten over zijn eerdere reis naar Venus. En als lezer moet je wel heel hard je best doen om je aandacht erbij te houden. En dat bederft, in alle eerlijkheid, de pret om verder te lezen. 

Het is geen eenvoudige materie, deze volledig nieuwe wereld, bedacht door Tonke Dragt. Het is knap bedacht, maar het is fijn als de schrijfster haar lezers dan ook een goede introductie geeft. Nu word je voor je gevoel uit het ruimteschip gezet en moet je het maar uitzoeken. Doorzetten dus, die eerste hoofdstukken. Nou ja: eigenlijk is het doorzetten geblazen bij het hele boek. 

Want hoewel Dragt een prachtige planeet heeft geschapen in haar hoofd, is het avontuur dat door de koepelbewoners beleefd wordt niet zo toegankelijk als Venus en haar bewoners zijn. Je voelt je voortdurend zelfs een buitenaards wezen en het begrip van het verhaal en de wereld komt niet of maar langzaam. Voor een zogenaamd tijdloos boek niet echt een compliment. 

Aan Dragts schrijftalent ligt het niet: zij heeft zich meer dan eens bewezen en daar twijfelen wij geen moment aan. En het verhaal steekt verder goed in elkaar. Misschien zijn het de 'verborgen' lessen in het boek die toch niet zo tijdloos zijn als 'vroeger', misschien ligt het aan iets waar je als lezer je vinger niet op kan leggen. Maar Torenhoog en mijlenbreed is in ons geval net een brug te ver.

Recensie: Torenhoog en mijlenbreed – Tonke Dragt