Recensie: Herinneringen aan de toekomst RECENSIE

Recensie: Herinneringen aan de toekomst – Siri Hustvedt

Herinneringen aan de toekomst van Siri Hustvedt is eigenlijk drie boeken in één. Het verhaal wordt verteld door de 61-jarige schrijver S.H. Samen met haar zusje helpt ze haar dementerende moeder verhuizen. Tijdens het opruimen vindt ze het dagboek dat ze bijhield toen ze als 23-jarige in New York woonde. Daarin leest ze niet alleen terug wat ze dacht en meemaakte als meisje uit Minnesota in de grote stad. Ook begon ze toen aan haar eerste, maar nooit echt uitgegeven detectiveroman.

Met een dergelijke, ambitieuze verhaalopbouw moet je van goeden huize komen wil je je lezer niet volledig laten verdwalen in je boek. Gelukkig is Hustvedt niet de eerste de beste. De Amerikaanse is schrijver van een aardige oeuvre romans, poëzie, korte verhalen en essays. Ze won al diverse literaire prijzen. En duidelijk met reden. Met de titel van haar nieuwste boek, Herinneringen aan de toekomst, weet ze meteen nieuwsgierigheid te wekken en laat ze zien hoe handig ze is met taal.

Want dat is iets dat direct opvalt als je begint aan Herinneringen aan de toekomst. Hustvedt schrijft in lange zinnen die een genot zijn om te lezen. Door hoe ze in elkaar zitten, de ene bijzin vloeit soepel over in de volgende. Maar ook door haar woordkeuze, dat nooit standaard en simpel is, maar juist origineel en weldoordacht. Ze schrikt duidelijk niet terug voor de wat ingewikkeldere woorden en zinsconstructies, en zet de taal volledig naar haar eigen hand. Dat moet een flinke uitdaging zijn geweest voor de vertalers!

Hustvedt toont zich een meester in haar werk. Tegelijkertijd maakt dat wel dat Herinneringen aan de toekomst niet voor iedereen is. Prachtige taal betekent vaak wel dat je je aandacht er echt bij moet houden – om er bewust van te kunnen genieten, maar ook om de verhaallijn niet kwijt te raken. Des te meer omdat de jongere S.H. bijvoorbeeld graag strooit met haar kennis over de grote namen uit de literaire wereld, en de oudere S.H. van de hak op de tak kan springen, al naar gelang haar gedachten een andere wending nemen. Zo dwaalt het verhaal soms af in filosofische bespiegelingen.

Maar gelukkig roept de verteller zichzelf dan nog wel eens tot de orde: “Maar we moeten terug naar ons verhaal.” Want een verhaal blijft het, dit boek is meer dan een verzameling van levensbeschouwelijke gedachten in mooie taal. Hustvedt brengt knap contrast aan tussen de oudere en de jongere S.H., en geeft ook het nooit verschenen debuut én een wanhopige New Yorkse buurvrouw een logische plek in het verhaal. Daardoor is Herinneringen aan de toekomst naast erg persoonlijk (want zeg nu zelf, wie denkt er bij ‘S.H.’ niet direct aan ‘Siri Hustvedt’) ook een mooie studie naar de kern van de literatuur. Maar wel voor de specifieke liefhebber dus. 

Recensie: Herinneringen aan de toekomst – Siri Hustvedt