Recensie: Wonderlamp RECENSIE

Recensie: Wonderlamp - Désanne van Brederode

De ik-persoon in het verhaal van Wonderlamp maakt samen met haar zoon een rondreis door de Westelijke Jordaanoever. Al tijdens hun eerste avond in Bethlehem, op zoek naar een restaurant, ontmoeten ze Aladdin. Een souvernirverkoper, die zich opwerpt als hun gids voor de komende week. Aladdin leidt de ik-persoon en haar zoon rond en laat hen bijzondere plekken zien, ook plekken die toeristen niet altijd bezoeken. Aladdin is zo ook een hoofdpersoon van het boek, maar een vrij ongrijpbare. Op verschillende momenten vraag je je af wie Aladdin eigenlijk is en wat zijn bedoelingen zijn. ‘In Bethlehem is het het best. Ik hou van zijn winkel, zijn schatkamer, alsof het een hart is. Meteen al. In mijn herinnering is alles er warm koperrood, brandt er een vlam, glanst er en olielamp.’

Hoe onbevangen je ook begint aan het boek, op een gegeven moment ga je toch afvragen in hoeverre het boek misschien wel autobiografisch is. Het gemak waarmee de ik-persoon het heeft over artikelen die ze heeft gepubliceerd of waarmee ze vertelt over voordrachten zet je op het spoor van op z’n minst een combinatie van fictie en feiten. Een snelle zoektocht op internet leert dat de auteur, Désanne van Brederode, Wonderlamp inderdaad heeft gebaseerd op haar herinneringen aan een vergelijkbare rondreis en op haar ervaringen in haar dagelijkse leven thuis. Je ziet dit bijvoorbeeld ook terug in het feit dat de ik-persoon, net zoals Van Brederode, veel werkt met Syrische vluchtelingen. Actuele ontwikkelingen spelen een rol op de achtergrond van het verhaal, zoals de burgeroorlog in Syrië en ook het Palestijns-Israëlische conflict. ’De zogenaamde bescherming die er wellicht van ze uit moet gaan, de helmen, kogelvesten en wapens, vergroot ons gevoel van onveiligheid.’

Wonderlamp is een beschouwend en filosofisch boek. Het gaat over herinneringen, verlies, vriendschap en liefde. Over antroposofie, over religie en over sprookjes, bekende en bestaande sprookjes en door de auteur bedachte sprookjes. 

Herinneringen spelen een belangrijke rol. De auteur haalt voortdurend herinneringen op. Herinneringen aan haar jeugd, herinneringen aan haar huwelijk met haar ex-man, herinneringen aan de relaties die ze daarna had, herinneringen aan vriendschappen en de belangrijke gebeurtenissen in haar leven. Misschien kan je wel concluderen dat je herinneringen voor een belangrijk deel bepalen wie je bent … ‘Een vrouw verloor die ene herinnering, die al haar herinneringen bijeenhield. Er het hart van vormde. Maar het verlies went, zoals de kou went.’

Op een gegeven moment vraagt de ik-persoon zichzelf af wat voor boek ze eigenlijk schrijft. ‘Dit is geen reisverslag. Geen journalistieke reportage. Laat staan een politiek pamflet. … Dit is een sprookjesboek. Ook als een hoofdstuk niet zo heet.’ Dus … Het mooie is dat ieder hoofdstuk in Wonderlamp een afzonderlijk verhaal vormt. Maar ieder hoofdstuk is tegelijk onlosmakelijk verbonden met de andere hoofdstukken in het boek en zijn nodig voor het totaal.

Wonderlamp is een bijzonder boek en heel boeiend om te lezen. Je duikt steeds verder onder in de gedachtensprongen van de auteur. Van Brederode bouwt het verhaal heel associatief op, de ene herinnering leidt tot de andere. Eerlijk is eerlijk, soms kan het boek ook wat taai overkomen. En je moet als lezer wel houden van een filosofische benadering. Daarnaast is enige bijbelse basiskennis geen overbodige luxe. Wonderlamp is erg mooi geschreven en zet aan tot nadenken. Hoe verder je vordert in het boek, hoe meer je het gaat waarderen.

Recensie: Wonderlamp - Désanne van Brederode